نهی از منکر، صرفا مبارزه با بی‏ حجابی نیست

فرهاد سنگ ساز/22تیر 95

22 تير 1396 ساعت 13:02


چکیده:در حالی که طبق اصل هشتم قانون اساسی، مهم ترین جنبه امر به معروف و نهی از منکر مربوط به رابطه مردم و حاکمیت است و مبارزه با فساد اولویت اصلی کشور بوده، سال هاست موضوعاتی مانند بد حجابی به عنوان مهمترین منکرها تجلی پیدا کرده اند و در اولویت قرار داده شده اند.
***
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر مسئولین قضائی کشور «حقوق آمران به معروف و ناهیان از منکر» را مورد توجه قرار دادند و فرمودند: «برخی مکرراً می‌گویند بعضی اصول قانون اساسی معطل مانده است، اما گویا آن‌ها، اصل هشتم قانون اساسی را که مربوط به امر به معروف و نهی از منکر است، جزء اصول قانون اساسی نمی‌دانند و به این امر واجب توجه نمی‌کنند».

در اصل هشتم قانون اساسی آمده است: «در جمهوری اسلامی ایران دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‏ای است همگانی و متقابل بر عهده مردم نسبت به یکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت».این اصل الگوی تقویت کننده شکل‌گیری نظارت همگانی بر فعالیت‌ نهادهای مختلف و متضمن سلامت اداری و همچنین زیربنای اصلی فرمان 8 ماده‌ای مقام معظم رهبری در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی بوده است.

متأسفانه در طی سال‌های بعد از انقلاب اسلامی و بخصوص بعد از پایان جنگ تحمیلی عمده توجه برخی دلسوزان و حتی نخبگان حوزوی و دانشگاهی به کارکرد امر به معروف و نهی از منکر منحصرا در موضوع حجاب، پوشش و مسائل مرتبط با این حوزه بوده است و با این کج سلیقگی باعث شده است که حوزه اثر و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در جامعه رو به تنزل نهاده است. در این راستا مقام معظم رهبری نیز در بیانات اول فروردین 1394 در حرم رضوی، فرمودند: «معنای مهمّ امر به معروف و نهی از منکر را نباید به مسائل زیر نصاب اهمّیّت منحصر کرد؛ بعضی تصوّر میکنند امر به معروف و نهی از منکر منحصر میشود به اینکه انسان به فلان زن یا فلان مردی که یک فرع دینی را رعایت نمیکند تذکّر بدهد». ایشان مهم‌ترین قلم امر به معروف و نهی از منکر را امر به بزرگ‌ترین معروفها و نهی از بزرگ‌ترین منکرها قلمداد کردند و اذعان کردند: «بزرگ‌ترین معروفها در درجه‌ی اوّل عبارت است از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی؛ این امر به معروف است. معروفی بالاتر از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی نداریم؛ هر کسی که در این راه تلاش کند، آمر به معروف است؛ حفظ عزّت و آبروی ملّت ایران، بزرگ‌ترین معروف است». ایشان استقرار عدالت قضایی را به عنوان یکی از معروف ها بر شمردند.

بنابراین باید توجه کرد که مهم ترین بخش اصل هشتم قانون اساسی مربوط به رابطه مردم و دولت است که بر جنبه سیاسی امر به معروف و نهی از منکر اشاره دارد و مردم را موظف به نظارت بر عملکرد دستگاه های اجرایی و حکومتی می کند. مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری معتقد است هر جا که نظارت عمومی قوی‌تر بوده به تبع آن نرخ سلامت نیز بالاتر بوده است. نظارت عمومی و همگانی جهت محقق شدن مستلزم وجود زیرساخت های قانون و حمایتی مناسب است. آیت‌‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی، رئیس سابق قوه قضائیه هممعتقد است:«نظارت مردمی و همگانی باید دارای سیستم و ساختار و همچنین ضمانت اجرا باشد و برای نظارت مردم باید ضمانت‌هایی تعریف شود که مثمرثمر باشد».

علی رغم تاکید مقام معظم رهبری بر حمایت از حقوق آمران به معروف و ناهیان از منکر و همچنین اتفاق نظر مسئولین مرتبط در سنوات گذشته مبنی بر ضرورت وجود سازوکارهای تاثیرگذار و تسهیل کننده نظارت مردمی متاسفانه طی سنوات گذشته در این زمینه تحولی صورت نگرفته است و صرفا به طراحی برخی سامانه های ارتباط مردمی در بعضی نهادها اکتفا شده است.متاسفانه مواردی مشاهده شده است که اگر یکی از شهروندان، فساد و تخلف یکی از مسئولین حتی رده پایین در یکی از شهرستانهای کشور را به مسئولین مرتبط گزارش بدهد، از نواحی مختلف مورد فشار و هجمه قرار می گیرد و امنیت شغلی، جانی و آبرویی آن به خطر می افتد. علت چنین برخوردهای فقدان قانون مناسب و عزم جدی برای حمایت از ناظران مردمی و همچنین یکی بودن مقام ناظر و منظور و ارتباط سازمان بین آن ها در برخی حوزه ها همچون نهادهای قضایی و حقوقی است. این طور وقایع مردم را نسبت به انجام فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر مسئولین که لازمه سلامت حاکمیت است دلسرد و از آنان سلب اعتماد کرده و آنان را نسبت به آینده کشور بی تفاوت می کند.

همانطور که رئیس سابق قوه قضائیه گفته بودند، لازم است برای استیفای حقوق آمران به معروف و ناهیان از منکر در وهله اول قانون لازم در راستای حمایت از آنان تصویب شود و در وهله دوم ضمانت اجرایی محکمی برای گزارشات واصله طراحی شود. مردم زمانی در فرایند نظارت شرکت موثر خواهند داشت که علاوه بر تامین امنیت شغلی و عدم تنزل رتبه، امنیت مالی و جانی و حفظ آبرو، نتیجه گزارشات و نظارت خود را نیز به صورت ملموس احساس کنند و ببینند.
 


کد مطلب: 491650

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdccpsq0x2bqoe8.ala2.html?491650

الف
  http://alef.ir