الف - عملکرد ضعیف صداسیما درباره سوریه و بحرین

برخورد دوگانه غرب با حوادث سوریه و بحرین فرصت بی نظیری برای نشان دادن تزویر آنهاست اما اخبار رسانه ملی در برابر این حوادث یا سانسور محض است و یا ارائه تحلیلهای یکطرفه و شعاری

پوشش دهی اخبار حوادث منطقه بوسیله صدا و سیما تاکنون مورد نقد کارشناسان قرار گرفته است اما علی رغم این موضوع تغییری در مسیر در پیش گرفته شده توسط صدا و سیما دیده نمی شود. هدف این مقال نگاهی خیلی اجمالی به پوشش دهی اخبار حوادث بحرین و سوریه توسط صدا و سیما می باشد:

در مورد سوریه انگار اصل تعریف شده، عدم پوشش دهی حوادث است. یعنی همان روش کلیشه ای و غیر موثر پاک کردن صورت مساله. در صورتی که چنین روندی فقط منجر به از دست دادن مخاطب و روی آوردن مخاطب به سمت شبکه های فارسی زبان و بعضا عرب زبان می شود و البته که چنین واقعیتی نیز به چشم می خورد. در واقع چشم بستن بر حوادث سوریه سبب شده است که مخاطبین اخبار خود را از طریق شبکه های مخالف حکوت سوریه دنبال کنند و این شبکه ها نیز اخبار کاملا جهت دهی شده را با بزرگنمایی به خورد مخاطب مورد نظر می دهند. در صورتی که می توان با روشی حرفه ای و استفاه از کارشناسان آگاه و خبره از تاریخ سیاسی سوریه واقعیت آنچه را که در سوریه می گذرد به گوش مخاطبین رساند. و حداقل به مخاطبان اخبار صداوسیما نشان داد که وهابی های ضد شیعه چطور با همدستی صهیونیستها تلاش دارند تا انتقام حزب الله و ایران را از سوریه بگیرند و چطور به شهرهای مرزی این کشور اسلحه قاچاق می کنند و چطور اخبار اعتراضات آنجا را بزرگنمایی می کنند و چطور سنی ها را علیه علویان می شورانند... بر اثر سانسور کور و بی خردانه سیما، بینندگان رسانه ملی حتی این بدیهیات را هم درباره حوادث سوریه نمی دانند.

در مورد سوریه باید گفت: در پایتخت و شهرهای بزرگ و مدرن سوریه همچون حلب و لاذقیه تحرکی از سوی مخالفین دیده نمی شود اما در مناطقی همچون درعا در منطقه مرزی اسرائیل، شهر حمص و حما پایگاه سنتی اخوان المسلمین مخالفین حکومت در خیابانها حضور دارند. گروه اخوان المسلمین سوریه در سال ۱۹۷۹در یک عملیات تروریستی گروه اخوان المسلمین سوریه در یک قتل عام در دانشکده افسری تعداد زیادی از افسران علوی را به قتل رسانید و در اقدامی دیگر دست به ترور ناموفق حافظ اسد رئیس جمهور وقت سوریه زد که در این حمله محافظ اسد کشته شد در پاسخ به این تحرکات رفعت اسد برادر حافظ اسد گروه رادیکال اخوان المسلمین را به شدت سرکوب نمود.۱ وی خود نیز چند سال بعد به صف مخالفان حکومت اسد پیوست و اکنون نیز جزء مخالفین حکومت بشار اسد می باشد. جماعت اخوان در سوریه به جز اوایل دهه ۸۰ هیچوقت از پایگاه اجتماعی مناسبی برخوردار نبوده است. شاید برای افکار عمومی جالب باشد که از جمعیت ۲۳ میلیونی کشور سوریه، در اخبار مخابره شده از شبکه های مخالف همچون الجزیره، العربیه و بی بی سی فارسی جمعیت چند هزار نفری در خیابانها علیه حکومت سوریه دیده می شوند اما با بزرگنمایی این اخبار و خلاء حضور صدا و سیما، به بیننده القاء می شود که اکثریت مردم سوریه مخالف حکومت هستند. قابل یاد آوری است که در حال حاضر در شبکه حرفه ای تر بی بی سی انگلیسی (نه بی بی سی فارسی) اخبار سوریه با توجه به وسعت جمعیت مخالف در تیتر اخبار نیست و معمولا در انتهای خبرها به مسائل سوریه پرداخته می شود اما مهمترین خبر شبکه های الجزیره عربی و انگلیسی و العربیه مربوط به نا آرامیهای سوریه است. نتیجتا اینکه با غیبت صدا و سیما در صحنه حوادث سوریه از یک طرف فضا برای دروغپردازی و جعل اخبار توسط توسط رسانه های مخالف فراهم می شود از طرف دیگر اعتماد مخاطب از صدا و سیما سلب می گردد و نهایتا جمهوری اسلامی متهم به حمایت از حکومتی غیر مردمی می شود. لازم به ذکر است که منظور نگارنده این نیست همه کسانی که در سوریه در خیابان حضور ندارند حامیان حکومت بشار اسد هستند و یا بخواهیم برخورد خشن ارتش سوریه را با مخالفین توجیه کنیم.

نکته دیگری که در مورد سوریه قابل ذکر است این است که علی رغم اینکه حکومت سوریه توسط بعضی از رسانه ها متهم به طایفه گری و حکومت اقلیت ۳۰ درصدی می شود اما اکثریت پارلمان سوریه در دست اهل سنت می باشد و اهل سنت بیش از ۲۰ وزارت خانه از ۳۰ وزارتخانه حکومت را در دست دارند در حالی که در بحرین اکثریت ۸۰ درصدی شیعیان از ۸۰ کرسی پارلمان فقط ۱۸ کرسی را در اختیار دارند و از کل وزارت خانه ها فقط ۴ وزیر غیرکلیدی شیعه هستند! با و جود این با عملکرد ضعیف صدا و سیما در اطلاع رسانی این واقعیت ها، به افکار عمومی القاء شده است که حکومت سوریه کاملا طایفه گراست و تمام دولت در دست اقلیت است و جمهوری اسلامی نیز متهم به حمایت از حکومت اقلیت می شود.

اما در مورد حوادث بحرین در حالی که رئیس جمهور جدید تونس، منصف المرزوقی در اقدامی بی سابقه با حضور در جمع مخالفین حکومت بحرین از انقلاب مردمی بحرین حمایت کرد و آن را حرکتی غیر طایفه ای و در راستای انقلابهای عربی خواند و از پادشاه بحرین درخواست کرد که از حکومت کنار رود. این اقدام رئیس جمهور "منصف" تونس که از حمایت های دولت ایران از مردم بحرین بسیار صریحتر و شجاعانه تر است خبر مهمی است که بعد از ۲ روز تأخیر در بخش های خبری فارسی صدا و سیما ذکر شد! در رخدادی دیگر در حالی که بحرین و حکومتهای عربی، همراه با آمریکا، ایران را به دخالت در امور داخلی بحرین متهم می کردند بسیونی مصری گزارشگر نهاد تقریبا مستقل حقوق بشر سازمان ملل از حوادث بحرین مصری اعلام نمود که مستندی مبنی بر دخالت ایران در حوادث بحرین وجود ندارد اما متاسفانه صدا و سیما از کنار چنین خبر مهمی نیز به راحتی عبور کرد.

لازم به ذکر است که خرداد ماه گذشته در حالی که مخالفین حکومت بحرین توسط آل خلیف به شدت سرکوب می شدند ولیعهد بحرین، سلمان بن حمد، در واشنگتن مورد استقبال گرم اوباما قرار گرفت!! طُرفه اینکه مخالفین بحرینی سلمان بن حمد فرمانده نیروی های دفاع بحرین را یکی از عوامل اصلی سرکوب مردم می دانند. صدا و سیما در این باره نیز فقط به ذکر دیدار ولیعهد بحرین با اوباما بسنده کرد...

در حالی که در حوادث پس از انتخابات ۸۸ ایران یکی از نمایندگان کنگره آمریکا و همچنین برخی نمایندگان در پارلمان اروپا با در دست داشتن عکسی مجهول الهویه مدعی بودند این شخص ترانه موسوی است که توسط شبهه نظامیان طرفدار دولت مورد تجاوز قرار گرفته و جسدش سوزانده شده و در بیابانها رها شده... اما نه عکس دیگری از ترانه موسوی به دست آمد و نه هیچ سرنخ تهویتی دیگری از او و خانواده اش، همسایگانش، همکارانش، دوستان دوران کودکی و تحصیل اش... در این میان هیچ خبرنگار ایرانی نرفت از نماینده کنگره آمریکا و نمایندگان پارلمان اروپا بپرسد ببخشید این خانم که عکسش را گرفتید در دستتان و آبروی کشور مار را بردید از کجا آمده بود؟ کجا و از چه پدر و مادری متولد شده بود؟ اصلا از کجا فهمیدید به او تجاوز شده و جسدش سوزانده شده...؟

در حوادث بحرین در حالی که کودکی ۶ ماهه با گازهای خفه کننده و "زهرا صالح" با فرو بردن میله آهنی در سر به طرز فجیعی توسط آل خلیفه به قتل می رسند (فیلم های آن از شبکه های خبری پخش شد و هر دو هم پدر و مادر دارند و هم عکس ها و دیگر اسناد هویتی و مانند ترانه موسوی موهوم نیستند) اما حس بشر دوست و دموکراسی خواهی دولتمردان آمریکایی و اروپایی جریحه دار نمی شود و همزمان با این حوادث؛ پادشاه بحرین در لندن با دیوید کامرون نخس وزیر انگلیس دیدار می کند این موارد کدهای شاخص بسیار مناسبی است که باید شدت توسط صدا و سیما برجسته و پیگیری شود و برنامه های متعددی حول و حوش آن ساخته شود قطعا مخاطب منصف و غیر مغرض، حتی مخالف نظام ایران، با مقایسه و تفکر حقایق را می پذیرد اما اخبار رسانه ملی در برابر این حوادث یا سانسور محض بلد است و یا ارائه تحلیلهای تکراری و شعاری.

البته از انصاف به دور است که نقش موثر شبکه خبری العالم، سحر، رادیوهای برونمرزی و شبکه پرس تی وی مورد اغفال قرار گیرد. ای کاش کمی از درایت اخبار برونمرزی رسانه ملی در وجود اخبار درون مرزی منتقل می شد!

۱- محمدعلی امامی،سیاست و حکومت در سوریه، ص ۱۸۴-۱۸۳