الف - ابهامات طرح جدید مجلس برای کاهش مصرف مواد مخدر/ آیا کوپن تریاک برمی گردد؟

ابهامات طرح جدید مجلس برای کاهش مصرف مواد مخدر/ آیا کوپن تریاک برمی گردد؟

چند روز اخیر در فضای رسانه ای کشور اخبار متعددی از احتمال قانونی شدن توزیع مواد مخدر منتشر شد که باعث واکنش های متضادی شد.

در واقع طرح الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر برای دومین بار به کمیسیون قضایی و حقوقی ارجاع و در جریان بررسی و اصلاح مجدد یک بند به این طرح اضافه شد که عبارت است از؛ «به منظور کاهش مصرف موادمخدر، روانگردان و درمان معتادان دولت موظف است از طریق شناسایی معتادان و تامین نیاز آنها به نحو صحیح رابطه قاچاقچیان با مصرف کننده‌ها را ظرف مدت سه سال شناسایی و قطع نمایند، آیین نامه موضوع این ماده به پیشنهاد قوه قضاییه و ستاد مبارزه با موادمخدر ظرف مدت سه ماه تهیه تهیه و حداکثر به مدت شش ماه به تصویب وزیران برسد.»

پیش بینی تحویل مواد مخدر رقیق به معتادان
اما آغاز ماجرا به صحبت های سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی برمی گردد. حسن نوروزی هفته قبل با اشاره به تصویب نهایی پیشنهاد توزیع مواد مخدر دولتی با هدف انقطاع رابطه معتادان و قاچاقچیان از موافقت تمامی مراجع تصمیم‌گیرنده با این پیشنهاد خبر داد.

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت: طرح توزیع مواد مخدر دولتی مشابه آن‌چه پیش از انقلاب انجام می‌شد، می باشد. نوروزی در پاسخ به سوالی درباره تصویب پیشنهاد دیگری در جلسه اخیر این کمیسیون درخصوص توزیع دولتی مواد مخدر اعلام کرد: باتوجه به تاکید ویژه‌ای که در سیاست‌های کلی نظام بر لزوم انقطاع رابطه معتادان و قاچاق‌چیان صورت گرفته است، مقرر کردیم دولت مواد مخدر رقیق در اختیار معتادان قرار دهد تا این عزیزان بتوانند به‌تدریج ترک کرده و بجای آن‌که جلب قاچاق‌چیان مواد مخدر شوند، به‌سمت نظام آمده و از طریق مجاری رسمی نیاز خود را برطرف کنند.

نماینده رباط‌کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر نهایی شدن روند تصویب این پیشنهاد در کمیسیون قضایی و حقوقی در پاسخ به سوالی درباره این‌که دولت قرار است چه نوع مواد مخدری در اختیار معتادان قرار دهد، گفت: اختیار تصمیم‌گیری درباره آن برعهده آیین‌نامه‌ای که قرار است، توسط وزارت دادگستری و سازمان مبارزه با مواد مخدر به‌صورت مشترک تهیه شود و پس از تصویب هیات وزیران امکان اجرایی شدن خواهد یافت.

توزیع کوپنی تریاک از سوی دولت در دستور کار نیست
این در حالی است که محمد دهقان حرف های متفاوتی نسبت به سخنگوی کمیسیون ارائه می دهد. دهقان در این ارتباط گفت: توزیع موادمخدری چون تریاک توسط دولت تنها برداشت اشتباهی از این بند قانونی است.

نماینده مردم طرقبه و چناران در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دولت برای درمان معتادان باید راهکاری تعبیه کند، گفت: دولت می تواند از موادی شبیه موادمخدر که ضرر کمتری برای مصرف کننده‌ها داشته و بستری برای درمان فراهم می‌کند، استفاده کند اما قرار نیست دولت تریاک توزیع کند، اکثر کشورهای دنیا این تجربه را داشته‌اند و ما نیز در بُعد محدودی در اردوگاه‌های ترک مواد این تجربه را داشته‌ایم.

جزئیات طرح به روایت رئیس کمیسیون قضایی
الهیار ملکشاهی، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی نیز سخنان محمد دهقان را تائید می کند. ملکشاهی ضمن تکذیب شایعات غیر صحیح در مورد این طرح گفت: کلیات این طرح در جلسه روز یکشنبه هفته گذشته مجلس شورای اسلامی تصویب و در جلسه روز سه شنبه همان هفته کمیسیون حقوقی و قضایی رفع ایراد شد.

وی ادامه داد: به احتمال زیاد جزئیات این طرح که دارای یک ماده واحده سه بند و پنج تبصره است در اولین جلسه علنی پس از تعطیلات مجلس بررسی خواهد شد، در تبصره پنج آن تصریح شده است به منظور کاهش مصرف مواد مخدر و درمان معتادان و جلوگیری از آسیب های اجتماعی ناشی از مجازات قاچاقچیان مواد مخدر، دولت موظف شده است از طریق شناسایی معتادان و تامین نیاز آنها به نحو صحیح رابطه قاچاقچیان مواد مخدر با مصرف کنندگان را ظرف 2 سال قطع کند.

رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با اشاره به اینکه هدف این طرح کاهش مصرف مواد مخدر و قطع رابطه معتادان و قاچاقچیان مواد مخدر است تصریح کرد: به هیچ وجه در این طرح ذکر نشده است که مواد مخدر در اختیار معتادان قرار گیرد.

احتمال توزیع گسترده مواد مخدر
اما در این بین علی هاشمی، رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام می گوید در صورت تصویب طرح «توزیع موادمخدر دولتی»، در مرحله اول تنها مواد مخدر سنتی (تریاک) توزیع خواهد شد.

رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر ضمن دفاع از طرح توزیع دولتی موادمخدر از احتمال توزیع گسترده تر مواد مخدر در مراحل بعد و «متناسب با شرایط» خبر داد. به گفته علی هاشمی حدود ۶۰ درصد از مصرف کنندگان مواد مخدر در ایران، «تریاک و مشتقات آن» را مصرف می کنند و هنوز افرادی که براساس این طرح می توانند مواد مخدر دریافت کنند مشخص نشده اند و پس از تصویب این طرح در صحن مجلس این امر روشن خواهد شد.

رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به آنکه همواره گفته‌ام یکی از سیاست‌های صحیح قبل از انقلاب کشت خشخاش در کشور بود گفت: در آن زمان خشخاش در کشور تولید می‌شد و با قیمت ارزانتر و بدون آلودگی در اختیار معتادان قرار می‌گرفت؛ در حال حاضر نیز معتقدم با اتخاذ سیاست توزیع مواد مخدر دولتی در کشور این مواد سالم و بدون آلودگی و با قیمت ارزانتر در اختیار افراد قرار خواهد گرفت که این مسئله باعث کاهش مرگ و میر افراد نیز خواهد شد. او همچنین از کشیده شدن فساد ناشی از «پول کثیف» اقتصاد مواد مخدر به هزاران دستگاه دولتی سخن گفته است.

17 درصد مردم تمایل به مصرف موادمخدر دارند
در همین راستا سعید صفاتیان، رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اکنون 17‌ درصد از افراد بالای 15 سال در کشور به نوعی تمایل به مصرف موادمخدر و روانگردان ها دارند و از این 17 درصد 5/5 درصد مصرف کننده هستند و در واقع طرح (تریاک دولتی ) که از سوی مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، برای این افراد است، اگرچه برای حدود 12 درصدی که میل به مصرف مواد دارند و بالطبع به سمت مصرف موادمخدر می روند، ما هیچ کاری انجام نداده ایم و اگر پیگیر نباشیم حتما این افراد به سمت قاچاق موادمخدر می روند.

گفتنی است حدود یک ماه قبل پرویز افشار، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست خبری گفت: پیش از این آمار رسمی ستاد مبارزه با موادمخدر در خصوص تعداد معتادان کشور 1 میلیون و 350 هزار نفربود که هم‌اکنون این آمار به 2 میلیون و 808 هزار نفر مصرف کننده مستمر مواد مخدر در کشور رسیده است.

وی درباره مواد مصرفی معتادان توضیح داد: تریاک با 66.8 درصد، ماری جوآنا و مشتقات آن شامل ماری گل، گراس، علف با 11.9 درصد، کراک افغانی و هروئین 10.6 و شیشه 8.1 درصد نحوه شیوع مصرف مواد مخدر در میان 2 میلیون و 808 هزار نفر مصرف کننده مستمر مواد مخدر در کشور است که با توجه به این آمار، مصرف تریاک همچنان در صدر مواد مخدر بوده و مصرف شیشه افت قابل توجه‌ای داشته است.

افشار در ادامه به آمار فوتی‌های ناشی از مصرف مواد مخدر در سال 95 اشاره کرد و افزود: 3190 نفر به دلیل سوء مصرف مواد طی سال 95 دچار مرگ و میر شده‌اند که با توجه به آمار سال 94 با رشد 6.2 درصدی مرگ و میر ناشی از مصرف مواد طی سال 95 مواجه هستیم.