روند مهاجرت هنرمندان داخلی سینما و تلویزیون به شبکه های ماهواره ای اخیرآ شتاب بیشتری گرفته است. شاید بتوان با نگاهی از سرخوش بینی تمایل هنرمندان جوان و جویای نام را به تلویزیون های ماهواره ای، ناشی ازتفکرات خاصّ جوانی، رویاهای هالیوودی و دلبستگی به سراب دنیای ماورای آب ها دانست، اما وقتی برخی از هنرمندان که سال ها در سطوح بالای هنرهای نمایشی موفق بوده و به بلوغ فکری و استحکام شخصیتی رسیده اند نیز گام در همین بیراهه می گذارند، دیگر نمی توان مسئله را از زاویه هالیوود و غرب پرستی وشهرت طلبی و هنجارشکنی نگریست.
سخن بر سر اینکه برخی از برنامه های ماهواره ای سمی مهلک را بصورت امواج تلویزیونی به رگ و ریشه بنیان های مقدس خانواده می ریزند. بسیار گفته و نوشته شده و ما هم در این مجال کوتاه قصد ورود به این گستره خانمان برانداز را نداریم. تنها به بررسی اجمالی این پدیده اشارتی کوتاه می کنیم. " گفتم که الف، گفت دگر هیچ مگو – در خانه اگر کس است یک حرف بس است".
ظهور تلویزیون های ماهواره ای برآیند دو عامل و به مثابه یک سکه دو رو است. حضور شبکه هائی مانند "GEM" اگر در ابتدا سرنوشتی متزلزل و نامعلوم دارند تنها با وجود خلاء در فضای هنری - رسانه ای است که مجالی فراهم می شود تا مخاطبانی برای خود دست و پا کنند. این حقیقت تلخی است که عدم اقبال و رویکرد عمومی به برنامه های تلویزیون داخلی فضای خالی و مناسب برای سوء استفاده را فراهم میآورد تا فیلم ها و سریال هائی مستهجن و ضد اخلاق را به خورد بینندگان معصوم داخل کشور بدهند.
فیلم هائی که بعضآ در همان کشورهای تولید کننده هم مجال پخش نمی یابند. باورش سخت نیست که برخی از همین برنامه ها، حتی در میان خانواده های ممالکی که از الگوی روابط آزاد پیروی می کنند نیز جایگاهی ندارند. این ها راگفتیم تا به این نتیجه برسیم که برخـی از تلویزیون های ماهواره ای با "سوء " استفاده از خلاء ناشی از عدم وجود برنامه های مخاطب پسند که از سوی شبکه های داخلی ایجاد شده، در اوقات فراغت جامعه با ذهن و اندیشه و مبانی مقدس خانواده ها و جوانان چه ها که نمی کند؟ تلویزیون های هدفمند تنها توان بالقوه برای نفوذ در درون حریم خانواده را دارد اما خطرتوان بالفعل از آنجا آغاز می شود که برنامه هائی که روی آنتن سیما می رود بسختی موفّق به جذب مخاطب شود.
وقتی در وانفسائی بسرببریم که بزرگان هنر کمدی نیز جذابیت خود را در قاب تصویری سیمای ملی از دست داده باشند، تردید نیست فضائی مهیا می شود تا امواج نامحرم وارد حریم خانواده ها شود و الگوهای رفتاری سنتّی خانواده ها و استانداردهای زندگی مشرق زمین آرام آرام شروع به تغییر کند. کافیست سری به محاکم قضائی بزنیم تا معلوممان شود امواج مسموم ماهواره چه بلائی بسر اخلاقیات و روابط انسانی آورده است. تبلیغات گسترده با استفاده از اصول مسلم جامعه شناختی و روانشناسی رسانه ای و پخش کارشناسی شده تیزرهای جذاب و خلاصه اخبار داغ مربوط به هنرمندان به خیل مخاطبان می افزاید.
و افزایش مخاطب، هم پشتیبانان پشت پرده و دست های نامحرم را وسوسه می کند تا ریخت و پاشی کنند و هم تبلیغات پولساز می اورد و پول وثروت هم وسوسه هنرمندان داخلی را. این تسلسل شوم را تنها سیمای ملی می تواند با برنامه های قدرتمند و تخصصی و بدور از کنش های سیاسی از هم بگسلد. درد کوچکی نیست که سازمان عریض و طویل صدا وسیما با بیش از ۱۱۰ هزار نفر پرسنل و نعداد زیادی کارشناس و برنامه ساز و کارگردان و تهیه کننده که درعرصه رقابتی دنیای رسانه قاعتآ بایستی با حریفانی هم قد و قواره خود پنجه در پنجه بیندازد، در روزگاری بسر ببریم که شبکه ای در اندازه "GEM" تنها با این اعتبار که مخاطبان ترجیح می دهند ساعات فراغت خود را با این شبکه پر کنند،"هل من الناصر"بطلبـد.
جالب آنکه مدیران شبکه " GEM " با شوقی که در کلامشان موج می زند از حضورهنرمندان داخلی دراین شبکه استقبال کرده و با جسارت هنرمندان با حجاب را هم ترغیب به ترک کشور و دعوت به کار کنند و این عملکرد خود را انسانی و کمک به فرهنگ کشور بدانند. بیراه نیست اگر بگوئیم چشم مدیران سیما روشن که با بیش از یکصد و بیست هزار پرسنل به آنجائی رسیده که مدیر شبکه تلویزیونی ویرانگر "GEM" خود را در قد و قواره این سازمان عریض و طویل بییند. انگار نه انگار که این قبا بر اندام خیلی بزرگتر از این شبکه ماهواره ای بیش از اندازه گشاد است. و کلام آخر آنکه زنگ خطر با صدای گوشخراشی بصدا درآمده و چگونه است که مدیران و برنامه سازان تلویزیون ایران این صدای شوم را نمی شنوند؟
الله اعلم.
