الف - انتخاب سیاسی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، ارائه برنامه های کپی برداری شده از نجفی

انتخاب سیاسی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، ارائه برنامه های کپی برداری شده از نجفی

نقش كليدي آموزش و پرورش در تربیت نسل‌ها و ساختن مدينه فاضله مورد نظر، امريست كه بي‌ترديد مورد توافق تمامي رهبران و سياست‌گذاران جامعه مي‌باشد، تا حدي كه برخي افراد وجود وزارت آموزش و پرورشي پويا و تأثيرگذار را نشانه وجود برنامه استراتژيك بلندمدت يك نظام سياسي بيان كرده‌اند.

از طرف ديگر در آموزه‌هاي اسلامي در طراحي مدينه فاضله به نقش بي‌بديل انسان تربيت‌يافته كه واحد اوليه تشكيل جامعه آرماني است تأكيد مي شود. اين امر به نوبه خود جايگاه رفيع آموزش و پرورش را نمايان مي‌سازد؛ جايگاهي كه از ديدگاه رهبر انقلاب حساس‌ترين و مهمترين بخش اداره كشور مي‌باشد (ديدار با جمعي از مديران و مسئولان وزارت آموزش و پرورش در تاريخ 24/6/1381). اين مهم لزوم برنامه‌ريزي دقيق و منسجم جهت حركت شتابان به سمت جايگاه قابل قبول آموزش و پرورش را نمايان مي‌سازد.

از اين‌رو حركت‌هاي اصلاحي جهت ايجاد تحول در آموزش و پرورش از سال 1364 با ورود شوراي عالي انقلاب فرهنگي به موضوع آغاز و در سال‌هاي پس از آن با همكاري وزارت آموزش و پرورش و مجلس شوراي اسلامي ادامه يافته و در نهایت شوراي عالي آموزش و پرورش در حرکتی مداوم و برنامه‌ریزی شده، از سال 1383 تدوین سند ملي آموزش و پرورش را آغاز و نسخه نهایی آن را در سال 1390 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. و از این پس، آموزش و پرورش باید بر اساس سند ملی تدوین شده، تحولات بنیادین مورد نظر را پایه ریزی و پیاده کند.

پس از گمانه زنی‌ها، بحث و گفت‌وگوهای فراوان در خصوص رفتن و ماندن فانی، در نهایت استعفای اجباری ایشان (که از نوع نامه ایشان به رئیس جمهور کاملا مشخص است) خبرساز شد. و هم زمان رایزنی‌ها درخصوص وزیر جایگزین مطرح گردید که گزینه اصلی محمد علی نجفی بود، ولی ناگهان در دقیقه نود، دانش آشتیانی به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شد. در این خصوص چندین نکته می‌توان مطرح کرد:
1. عدم صلاحیت علمی و تجربی:

بررسی نوع مدرک (دکتری زلزله شناسی) و عمده سابقه فعالیت ایشان (فعالیت‌های عمرانی، شاید تنها فعالیت شاخص مرتبط وی را بتوان به حضورش در شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی از سال 1394 نسبت داد) به وضوح نشان از عدم صلاحیت علمی و تجربی ایشان برای سکانداری این وزارت‌خانه پیچیده و استراتژیک دارد.

وزارتخانه‌ای که به دلیل حضور بالای یک میلیون معلم و کارمند، بیشترین حجم از کارمندان دولت را به خود اختصاص داده است و انتظار می‌رفت که وزیر پیشنهادی نیز از دل خود جامعه بزرگ آموزش و پرورش انتخاب شود، تا هم مسائل آموزش و پرورش را از نزدیک بشناسد و مهمتر این‌که مسائل و مشکلات آن‌ها را از نزدیک احساس کرده باشد، تا هم زمان دانش، توان و انگیزه لازم برای اصلاح این وزارتخانه را داشته باشد.

2. عدم داشتن برنامه مشخص:
ایشان برنامه‌های خود را در قالب 13 محور کلی به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است. لکن اولین مسئله‌ای که در مرور این برنامه‌ها به چشم می‌آید، مسأله کلی بودن راهبردهای این برنامه است. به طوری که نه می‌توان به نقد آن‌ها نشست و نه از آن، نوع خط مشیء مدیریتی ایشان را استخراج کرد. بیان محورهای کلی برنامه از جمله:

ارتقاء جایگاه معلمان، افزایش کیفیت تدریس، توجه به اسناد بالادستی، رویکرد تربیت اسلامی، شایسته سالاری، تمرکز زدایی و ... در برنامه ایشان به وضوح دیده می‌شود. البته در برخی از محورها رویکردهای ایشان دقیق‌تر شده است، از جمله نحوه تمرکززدایی.

نکته دوم و بسیار تعجب برانگیز آن است که، بخش اعظمی از برنامه‌های معرفی‌شده ایشان، دقیقاً همان متنی است که سه سال پیش توسط دکتر نجفی جهت اخذ رأی اعتماد مجلس ارائه گردید، به نظر می‌رسد، فقدان پشتوانه علمی و تجربی، منجر به آن شده است که وزیر پیشنهادی حتی برنامه اختصاصی نیز برای خود نداشته و در انتخاب ناگهانی رئیس جمهور، به منظور تصدی این سمت پیشنهاد شده باشد.

3. اختلاس در صندوق فرهنگیان:
یکی از اصلی‌ترین انتقادات به وزیر پیشین (آقای فانی) موضوع اختلاس صندوق ذخیره فرهنگیان بود، امری که پس از تصویب تحقیق و تفحص از این صندوق در مجلس شورای اسلامی، فردای همان روز منجر به برکناری مدیر عامل وقت صندوق توسط آقای فانی گردید. و شاید اگر پای فانی به جلسه استیضاح مجلس نیز کشیده می‌شد، ناگفته‌هایی بیان می‌گردید که موردپسند هیأت دولت نبود. به هرحال از همه این‌ها گذشته به گفته اسدالله عباسی نماینده مردم رودسر و املش در مجلس شورای اسلامی، با برکناری وزیر، مسئولیت پاسخگویی این مسأله با خود رئیس جمهور محترم می‌باشد.

4. عدم پرداخت مطالبات فرهنگیان:
ازجمله مهمترین انتقادات مطرح دیگر از سوی بدنه آموزش‌وپرورش به آقای فانی، عدم پرداخت مطالبات فرهنگیان بود، امری که بیش از آن‌که به وزیر مربوط باشد، به هیأت دولت و شخص رئیس جمهور وارد است. در حالی که دولت مبالغ بسیار کلان جهت طرح سلامت به وزارت بهداشت اختصاص داده، چگونه است که سهم این وزارت‌خانه باید ناچیز باشد. بنابراین به نظر می‌رسد مشکل در خود دولت و نگاه به مقوله آموزش‌وپرورش باشد و نه تغییر وزیر.

5. انتخاب سیاسی
با توجه به سوابق و تخصص ایشان، پرواضح است که این انتخاب یک انتخاب سیاسی است. امری که برخی آن را مربوط به انتخابات پیش رو می‌‎دانند. از طرفی دیگر انتخاب ایشان و دو وزیر پیشنهادی دیگر منجر به اعتراضاتی از طرف همفکران ایشان نیز شده است، از جمله اعتراض روزنامه جمهوری اسلامی در تعجیل برای معرفی و همچنین گلایه محمدرضا نجفی نماینده تهران و عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی که اظهار داشت: "هرچند فراکسیون امید این تغییرات را حق دولت می‌داند اما خیلی بیشتر می‌پسندید که فراکسیون در جریان مشورت گزینه‌های پیشنهادی قرار می‌گرفت".

6. احتمال ضعیف کسب رأی اعتماد از مجلس:
دو سال پیش و در 20 آبان 1393 و پس از استیضاح و کنارگذاشتن رضا فرجی دانا از وزارت علوم و عدم رأی اعتماد به دو وزیر پیشنهادی بعدی- جعفر میلی منفرد و محمود نیلی احمدی- دانش آشتیانی در 27 آبان ماه 1393 به مجلس رفت تا رأی اعتماد بگیرد اما تنها 70 نماینده به وزارت او رأی دادند و 171 نفر مخالفت کردند و 16 نماینده رأی ممتنع دادند. از طرفی دیگر، یکی از علت‌های عدم کسب رأی اعتماد ایشان، عملکرد مبهم ایشان در خصوص فتنه 88 بیان شده است. به نحوی که محمدعلی پورمختار نماینده مجلس در این خصوص گفته است: "با توجه به سابقه دانش‌آشتیانی در فتنه 88 در مورد وی ابهام وجود دارد و احتمال رأی‌آوری وی در مجلس هم پایین است".
حال باید پرسید چرا دولت انتظار دارد، در حالی‌که ایشان در مجلس قبل 171 رأی مخالف آن هم برای کرسی وزارت علوم که تخصص ایشان بوده، داشته‌اند، اکنون بتواند رأی اعتماد مجلس را کسب کند. آیا نشانه‌هایی از مجلس دریافت کرده، یا صرفاً قصد آزمایش مجلس جدید را دارد و یا شاید هم قصد مظلوم نمایی.