تشخیص و تدبیر، دو مرحله مهم درمان اند. یک پزشک خوب اگر توانست بیماری را به خوبی تشخیص دهد و برای درمان آن به خوبی تدبیر کند می تواند به موفقیت برسد. اما پزشکی که در یکی از این دو مرحله دچار خلل شود، هیچگاه نمی تواند بیماری خود را درمان کند.
در یک جامعه نیز، نخبگان اگر در یکی از مراحل «تشخیص» و یا «تدبیر» اشتباهی انجام دهند، نه تنها نمی توانند کمکی به درمان بیماری های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کنند بلکه چه بسا، کار به واسطه اشتباهشان سخت و پیچیده تر شود.
در فضای رسانه، این یک قاعده حتمی است که «تشخیص» به تنهایی راه به جایی نمی برد و مسئله اصلی «تدبیر» است، کاری که از هرکس بر نمی آید و کوچکترین اشتباهات در آن، بزرگ ترین خسارات را خواهد داشت. بدون اینکه لازم باشد تعصبی بر تخصص ها و تفکیک های مرسوم در جامعه، داشته باشیم می توانیم این نکته را بدیهی بدانیم که بی تدبیری پزشک چه بسا موجبات مرگ بیمار را فراهم کند. در شرایط حساس و تعیین کننده جامعه نیز، حرکات اشتباه می تواند مسیر کلی افکار عمومی را به انحراف بکشاند.
در نمونه اخیر و پس از درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی، عملکرد رسانه ملی چه در «تشخیص» و چه در «تدبیر» قابل قبول و وحدت آفرین بود. وحدتی که در مراسم تشییع آیت الله هاشمی نمودار شد.
سخنرانی یکی از چهره های سیاسی در روزهای اخیر اما -آنگونه که نقل شد- آتشی در خرمن وحدت و نوری در دل رسانه های ضدانقلاب برافروخت. سعید قاسمی – که بیشتر او را به خاطر سخنرانی های سیاسی اش می شناسیم – باگذشت چند هفته از مرگ آیت الله، چنان که نباید درباره رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام، سخن بر زبان راند و رسانه های جبهه مقابل آن چنان که توانستند از این سخنان بهره برداری کردند.
فارغ از اینکه اصول اخلاقی و احکام شرعی درباره گوینده چنین سخنانی چه قضاوتی خواهند کرد و قانون و نهادهای رسمی چه واکنشی باید نشان دهند، می توان اثر چنین صحبت هایی را به وضوح در فضای رسانه ای مشاهده کرد.
خوب است در چنین شرایطی موضع گیری هوشمندانه و دقیق سردار حاج قاسم سلیمانی را مرور کنیم. او که شخصا در مراسم تشییع پیکر آیت الله هاشمی حضور داشت، مواضع ایشان را برای همیشه استکبار ستیز و دشمن ستیز نامید و با ارجاع اختلافات به «تفاوت تاکتیک ها» از مصادره شخصیت های انقلاب توسط ضد انقلاب جلوگیری کرد.
کلام آخر اینکه تشخیص بدون تدبیر، خسارات جبران ناپذیری خواهد داشت. فاصله سعید قاسمی تا قاسم سلیمانی به درازای تدبیر است، تدبیری که وقتی باشد تیری بر سینه رقیب و وقتی نباشد خاری در گلوی یار خواهد بود.
