الف - چطور می توان از منافع کشور بهتر دفاع کرد؟ - نسخه قابل چاپ

لزوم آموزش فنّ مناظره و تشکیل تیم مناظره در مدارس؛

چطور می توان از منافع کشور بهتر دفاع کرد؟

بخش تعاملی الف - ایلیا سالار، 20 اسفند 92

20 اسفند 1392 ساعت 8:17

مناظره که از آن به نام روش رسمیِ استدلال تعاملی و نمایشی یاد می شود، از دیرباز در کشورمان مرسوم بوده است. به نوشته هرودت (که در کتیبه بیستون هم آمده) در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، پس از قتل بردیای دروغین، هفت تن از بزرگان ایران برای تعیین شکل حکومتی آینده ایران به مناظره نشستند. پس از اسلام هم مناظره در کشورمان مرسوم بوده و با احترام و آرامش کامل، دو طرف مناظره، مواضع خود را به شکل اصولی و منطقی بیان می کردند. در یکی از بهترین مثال ها، می توان به ده شب مناظره مرحوم سلطان الواعظین شیرازی با دوتن از علمای سنی در شهر پیشاور اشاره کرد که در کتاب "شب های پیشاور" شرح ماجرا به تفصیل آمده است. نکته جالب در این کتاب این است که چگونه عالمان شیعه و سنی، با آرامش و احترام کامل در حضور جمع زیادی از مردم، بطور مستندل و منطقی به بحث و مناظره می نشستند.

کتاب شبهای پیشاور به چندین زبان از جمله انگلیسی ترجمه شده است.

متاسفانه امروزه مناظره به شیوه اصولی آن نه تنها در کشورمان مرسوم نیست، بلکه شکل غیر اصولی آن را گاها در بعضی دانشگاه ها یا هنگام انتخابات ریاست جمهوری شاهد می باشیم. اما در مغرب زمین، برای مثال مجمع آکسفورد (Oxford Union) که نوعی مجمع مناظره ای می باشد ۲۰۰ سال است که به آموزش مناظره پرداخته و شرایط را برای مناظره بر سر موضوعات مهم فراهم می کند. از جمله مناظره کنندگان معروف این مجمع می توان به یاسر عرفات، حامد کرزای، چند تن از رؤسای جمهور آمریکا و نخست وزیران انگلیس، بازیگرانی مثل کلینت ایستوود و جانی دپ، مالکوم ایکس، مادر ترزا و دکتر زئیر نئیک اسلام پژوه و ... اشاره کرد. امروزه آموزش فنون مناظره (Debate) و تشکیل تیم های مناظره مدارس حتی در سطوح ابتدایی در کشورهای غربی، عجیب نیست. بچه ها در این کلاس ها به زبان ساده فرا می گیرند که چطور می توانند منظور خود را بهترین شکل بیان کرده و از حقوق خود دفاع کنند.

مسابقات ایالتی تیم های مناظره مدرسه ای در غرب مرسوم می باشد.

مناظره منطقی که در کشورمان به اعتراف هرودت سابقه ای حداقل ۲۵۰۰ ساله داشته، امروزه تنها شامل بخشی از کتاب منطق شده و یا در بهترین حالت در معدودی از حوزه های علمیه کاربرد دارد. شاید تشکیل کرسی های آزاد اندیشی به توصیه رهبری، بهانه ای باشد برای ترویج این علم مهم و از یاد رفته؛ اساتید علوم ارتباطات و اساتید حوزه می توانند شروع کننده این راه بوده و این علم مهم را از گوشه کتابخانه ها بیرون آورده و در مدارسه و دانشگاه و در سطح جامعه رواج دهند. در سطح بین المللی هم این موضوع می تواند بسیار مهم باشد. چرا که امروز شما نیاز دارید که در سطح دنیا منطقی به نظر بیایید و اگر اصول خود را با گفتار منطقی همراه نکنید، بازی را خواهید باخت. شاید یکی از مشکلات عدیده کشورمان و حتی بسیاری از کشورهای اسلامی و مشرق زمین، همین عدم توانایی در ارائه "منطقی و مستدل" اصول و مواضعشان می باشد. نرمن فینلشتین، یهودی آمریکایی معروف حامی فلسطین، در یکی از مناظره هایش، درباره عدم به رسمیت شناختن اسرائیل توسط حماس سوال می شود و اینگونه پاسخ می دهد که موضع حماس در مقابل اسرائیل، همان موضعی است که گاندی در برابر پاکستان داشته، یعنی هیچ وقت مشروعیت پاکستان را قبول نکرده ولی به خاطر جبر قوانین، آن را یک کشور محسوب کرد، اما هیچگاه، هیچ مشروعیتی برای این کشور قائل نبود. در سخنرانی دیگری در جمع آوارگان فلسطینی به آنها می گوید که شما باید هم اصولی (principle) و هم منطقی و مستدل (reasonable) باشید وگرنه حمایت جامعه بین المللی را از دست خواهید داد. پس از سخترانی فینکلشتین از یک جوان فلسطینی می پرسند که این سخنرانی چه تاثیری داشت که جواب می دهد: "ما آنقدر مشغول جنگیدن با اسرائیل بودیم که از دیپلماسی و قدرت کلام غافل شدیم و مبارزه دیپلماتیک را فراموش کردیم و نرمن این موضوع را برای ما روشن کرد".

نرمن فینکلشتین نویسنده کتاب "صنعت هلوکاست" در یکی از سخنرانی هایش

حالا می توان فهمید که چطور، گاندی یا ماندلا که با بزرگترین امپراطوری ها درگیر شده بودند، هیچوقت حمایت جامع جهانی و بخصوص مردم را از دست ندادند. شاید اگر ما هم کلاس های مناظره داشتیم و از قدرت کلام و مستدل بودن در سطح جهانی برخوردار بودیم خیلی بهتر می توانستیم از منافع کشورمان دفاع کنیم. اگر اعتقاد داریم که بر حق هستیم، بایستی شیوه و روش بر حق نشان دادن خودمان و اثبات حقانیتمان را نیز یاد بگیریم. شاید وقت آن فرا رسیده باشد که این گنجینه فراموش شده ایرانی-اسلامی را در مدارس و دانشگاه های کشور زنده کنیم، تا هم به رشد و تعالی علم آموزان ایرانی کمکی کرده باشیم و هم قدرتمان را در دفاع مستدل و منطقی از منافع کشورمان در سطح جهانی افزایش دهیم.

کد مطلب: 219100

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcawonuw49n661.k5k4.html?219100

الف