الف - نحوه تأمین منابع وام ازدواج ۱۰ میلیونی+ پیشنهاد شفاف کردن وضعیت سامانه ازدواج به بانک مرکزی

نحوه تأمین منابع وام ازدواج ۱۰ میلیونی+ پیشنهاد شفاف کردن وضعیت سامانه ازدواج به بانک مرکزی

اخبار واصله نشان می‌دهد که طی روزهای اخیر، جوانان در مراجعاتی که به شعب بانکی سطح کشور برای دریافت وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی داشته‌اند، با جواب مشخصی از جانب بانکی‌ها مواجه نشدند و با اینکه بخشنامه اعطای وام ازدواج نیز از جانب بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ شده و سامانه وام ازدواج بانک مرکزی تغییر کرده است، هنوز بانک‌ها در این زمینه قدمی برنداشته و با وجود منابع متعدد قرض الحسنه، جوانان را سر می‌دوانند.

طبق گفته میرمحمدصادقی مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، وام ازدواج ۱۰ میلیونی تا پایان سال به ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیون تومان منابع نیاز دارد (هم برای ۴۵۰ هزار نفری که در صف هستند و هم برای کسانی که در سال ۹۵ ازدواج کرده و تا پایان سال در صف قرار خواهند گرفت). حال بحث بر سر این است که چگونه این ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تأمین شود. در این زمینه می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
یک: طبق گفته آقای میرمحمدصادقی، وصولی تسهیلات قرض الحسنه تا پایان سال برابر ۵۰۰۰ هزار میلیارد تومان است که ۲۵۰۰ میلیارد تومان آن برای ازدواج و ۲۵۰۰ میلیارد تومان دیگر برای سایر تکالیف بودجه ای قرض الحسنه از جمله کمیته امداد است.

دو: هر سال حجم سپرده‌های قرض الحسنه در نظام بانکی افزایش پیدا می‌کند. طبق آخرین آمار ارائه شده توسط بانک مرکزی در بهمن ۹۴، سپرده‌های قرض الحسنه پس انداز در بهمن ۹۲ برابر ۳۱ هزار میلیارد تومان، در بهمن ۹۳ برابر ۳۵.۷ هزار میلیارد تومان و در بهمن ۹۴ برابر ۳۹.۵ هزار میلیارد تومان بوده است که نشان می‌دهد این مقدار در بهمن ۹۳ نسبت به بهمن ۹۲ با رشد ۱۵ درصدی و در بهمن ۹۴ نسبت به بهمن ۹۳ با رشد ۱۰ درصدی مواجه شده است. لذا این تسهیلات در سال جاری نیز رشدی حداقل ۸ تا ۱۰ درصدی خواهد داشت. در نتیجه از این محل نیز حدود ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان به منابع لازم برای اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی اضافه می‌شود.

سه: یکی از منابع جدیدی که برای این وام مدنظر قرار گرفته است، سپرده‌های قرض الحسنه جاری است که تا کنون برای اعطای قرض الحسنه مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و بانک‌ها از محل اعطای وام با سودهای بالا از این سپرده‌ها کسب سود می‌کردند. حال بنا شده است که حداقل بخشی از این سپرده‌های که حجم آن ۷۷ هزار میلیارد تومان است به صورت قرض الحسنه وام داده شود. اگر تنها ۱۰ درصد از این سپرده‌ها به منابع وام ازدواج اضافه شود (۷ هزار میلیارد تومان)، با استفاده از ۳۰۰۰ میلیارد تومانی که از محل افزایش سپرده‌های قرض الحسنه پس انداز حاصل شده و ۲۵۰۰ میلیارد تومانی که از طریق وصولی تسهیلات قرض الحسنه گذشته حاصل خواهد شد، اعطای این وام شدنی خواهد بود.

این در حالی است که در این محاسبات، ۱۰ هزار میلیارد تومانی که بانک‌ها در حوزه قرض الحسنه برخلاف قانون از سپرده‌های مردم به مدیران و کارکنان خود وام داده و باید جبران کنند هنوز ذکر نشده است و اضافه کردن آن مقدار، منابع موجود قرض الحسنه برای اعطای وام را به بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌رساند.

بنابراین، آمارها نشان می‌دهد که منابع کافی برای اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی در نظام بانکی وجود دارد و نیازی به تخصیص بودجه به بانک‌ها و یا استفاده از منابع پایه پولی بانک مرکزی برای اعطای این وام نیست. تنها بانک مرکزی باید همت نماید و این مسئله را پیگیری کند. امروز دیگر وضعیت قرض الحسنه در بانک‌ها برای مردم مشخص شده است و دیگر کمتر کسی است که از وضعیت این منابع در نظام بانکی خبر نداشته باشد. لذا ضروری است بانک مرکزی هرچه سریع‌تر این مسئله را بررسی و اقدامی عملی جهت اجرایی شدن قانون انجام دهد.

در این وضعیت بایستی بانک مرکزی به گونه ای طراحی اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی را انجام دهد که در ۹ ماه باقیمانده از سال، ماهانه حدود ۱۴۰ هزار وام ازدواج داده شود. این تعداد وام به ماهانه ۱۴۰۰ میلیارد تومان منابع نیاز دارد و با توجه به اینکه ۲۶ بانک در سامانه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی وجود دارند، سهم هر بانک در هر ماه به طور میانگین حدود ۵۳ میلیارد تومان خواهد شد.

از آنجا که بانک‌ها با وجود منابع متعدد قرض الحسنه، هنوز جهت اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی همراه نشده و در این زمینه کارشکنی می‌کنند، به بانک مرکزی پیشنهاد می‌شود وضعیت اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی را شفاف کند به گونه ای که تعداد کل افراد در صف دریافت وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی به صورت آنلاین به تفکیک بانک‌های پذیرنده و تعداد وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی داده شده به متقاضیان به صورت آنلاین به تفکیک بانک‌های اعطاکننده این وام در سامانه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی نمایش داده شود تا مردم از این وضعیت با خبر شده و بدانند که کدام بانک‌ها در اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی بهتر عمل کرده‌اند.

امید است که اهتمام جدی بانک مرکزی، موجبات اجرای این قانون که در حمایت از ازدواج جوانان می‌تواند سهمی بسیار بیشتر از قبل داشته باشد را فراهم کند.