کودتا علیه دولت مصدق

28 مرداد 1396 ساعت 11:23


62 سال پیش در چنین روزی سازمان مخفی اطلاعات انگلیس و آژانس اطلاعات مرکزی امریکا با کمک عوامل داخلی طرفدار محمدرضا پهلوی کودتایی علیه نخست وزیر وقت ایران برنامه ریزی و اجرا کردند که برای چند دهه جنبش عدالت و استقلال خواهی در ایران را به تعویق انداخت.

 
به گزارش فرادید، در 28 مرداد سال 1332 "کیم روزولت" مامور مخفی اداره اطلاعات امریکا سیا نقشه کودتایی که با همکاری اداره اطلاعات مخفی انگلیس و جمعی از افسران مخالف دولت و عوامل محمدرضا پهلوی طرح ریزی کرده بود را به اجرا در آورد و دولت مصدق که برای ملی کردن صنعت نفت حاضر به سازش با انگلیس نشده بود را از قدرت ساقط کرد.

در این تاریخ مصدق که به دنبال تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، بیش از دو سال پیش به نخست وزیری رسیده بود در مذاکرات پی در پی با دولت بریتانیا حاضر به سازش نشد و حتی شکایت انگلیس به دیوان لاهه و شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز بی نتیجه گذاشت؛ پس از آن دولت انگلیس چاره را در برکناری نخست وزیر از سمت خود دید.

گرچه مصدق تا مدتی توانست در مقابل فشارهای عوامل داخلی و خارجی مقاومت کند اما انجام رفراندوم برای انحلال مجلس و تلاش برای تضعیف شاه باعث شد مخالفان داخلی و خارجی او برای برداشتنش متحد شوند.

در 25 مرداد و سه روز قبل از کودتا شاه در فرمانی که ارتشبد زاهدی را به عنوان نخست وزیر معرفی می کرد اولین گام عملی برای عزل مصدق و کودتا را برداشت. مصدق پس از دیدن دستخط شاه آن را نپذیرفت؛ شاه در این زمان از کشور فرار کرد و منتظر به نتیجه رسیدن کودتا شد.  

سه روز پس از گام اول مرحله دوم عملیات آغاز شد و کیم روزولت فرمانده عملیات در صبح این روز با دادن پول به ارتشیان، ولگردان و اوباش تهران آنها را علیه دولت به خیابان ها کشاند.

مرحله نهایی عملیات با انتقال ارتشیان وفادار به شاه توسط تانک ها و ماشین های مستشاران امریکایی به درب خانه مصدق و تصرف آن انجام شد؛ مصدق ساعاتی بعد بدون مقاومت تسلیم شد و ارتشبد زاهدی قدرت را در دست گرفت. گزارش زیر که یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران را به تصویر می کشد در برگیرنده تصاویری از به قدرت رسیدن مصدق تا تنش‌های داخلی منجر به کودتای 28 مرداد است.
 

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

سخنرانی مصدق در مقابل مجلس شورای ملی درباره لزوم ملی شدن صنعت نفت. شهریور سال 1330

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تظاهرات حامیان دکتر مصدق در برابر مجلس شورای ملی پس از اعلام شکایت دولت بریتانیا از ایران. مهر 1330

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تظاهرات حامیان دکتر مصدق در خیابان های تهران. 30 تیر 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

طرفداران دکتر مصدق پس از به خشونت کشیده شدن تظاهرات در حمایت از وی. 30 تیر 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

حامیان دکتر مصدق تصویر بزرگ او را در تجمع مقابل مجلس بالا می برند. اسفند 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تجمع حامیان دکتر مصدق پس از قیام 30 تیر و بازگشت وی به قدرت. اسفند 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

گفتگوی مصدق با "آریل هریمن" فرستاده ویژه ترومن رئیس جمهور امریکا برای میانجی گری در قضیه ملی شدن نفت. 24 تیرماه 1330

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

مصدق، هریمن و مترجم او در مذاکرات بی نتیجه برای میانجی گری در اختلاف مصدق و دولت انگلیس در قضیه ملی شدن نفت. 24 تیرماه 1330

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تظاهرات هواردان شاه و مخالف مصدق در خیابان های تهران. اسفند 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تجمع هوادارن شاه و مخالفان مصدق در مقابل مجلس شورای ملی. اسفند 1331

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تجمع هوادارن ملی شدن صنعت نفت در تهران. تاریخ نامعلوم

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

اوباش تهران به سرکردگی شعبان جعفری در مقابل خانه دکتر مصدق. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

شعبان جعفری و دار و دسته او در خیابان‌های تهران. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

عکسی که گفته می شود از لحظه ورود نیروهای مسلح ارتش به خانه دکتر مصدق گرفته شده است. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

منزل دکتر مصدق پس از یورش ارتش تحت امر زاهدی. 28 مرداد سال 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

آتش زدن کیوسک روزنامه فروشی در خیابان‌های تهران به دست هوادارن شاه. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

پاک کردن دیوارها از شعارهای ضد شاه و امریکا به دستور زاهدی؛ در این عکس مرد شعار "یانکی به خانه برگرد" را پاک می کند. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

حمله چماق داران به حامیان نخست وزیر در روز کودتا. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تانک های ارتش پس از کودتا در خیابان های تهران. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

هواداران شاه سوار بر تانک ارتش در خیابان های تهران. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

تانک ارتش در خیابان های تهران. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

استقرار صفی از تانک های ارتش پیش از ورود شاه به ایران. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

فرمان شاه مبنی بر انتصاب فضل‌اله زاهدی به مقام نخست وزیری (دستور شاه برای کودتا)

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

محمدرضا پهلوی در لحظه دریافت خبر موفقیت زاهدی در رم؛ شاه در جریان عملیات ابتدا به کلاردشت و رامسر و سپس با هواپیما به بغداد و رم پرواز کرد. 28 مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

محمدرضا پهلوی و ثریا در فرودگاه رم در حال بازگشت به ایران. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

کیم روزولت فرمانده عملیات آژاکس. تاریخ عکس نامعلوم

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

استقبال از محمدرضا پهلوی در فرودگاه تهران. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

استقبال از محمدرضا پهلوی در فرودگاه تهران؛ او با یک فروند هواپیمای هلندی از رم به تهران بازگشت. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

بازگشت محمدرضا پهلوی به تهران. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

محمدرضاپهلوی پیش از بازگشت به ایران. مرداد 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

استقبال افسران ارتش از شاه پس از بازگشت به ایران. 1شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

استقبال از شاه پس از بازگشت به ایران. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

ژنرال "مک کلور" (سمت چپ) مستشار نظامی امریکا در هیات استقبال از محمدرضاشاه در فرودگاه. 1 شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

قربانی کردن گاو در جریان استقبال از محمدرضاشاه پس از بازگشت به ایران. 1شهریور 1332

کودتا علیه دولت مصدق + عکس

مصدق پس از کودتای 28 مرداد و در دادگاه نظامی؛ او در این دادگاه به سه سال حبس مجرد (انفرادی) محکوم شد.


کد مطلب: 503267

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcaienm049nwu1.k5k4.html?503267

الف
  http://alef.ir