پایگاه خبری الف 28 آذر 1390 ساعت 10:47 http://alef.ir/vdcjaxevhuqetoz.fsfu.html?134879 -------------------------------------------------- عنوان : پیشنهادهایی برای شب چله 90 -------------------------------------------------- متن : در شهر خوى در شب یلدا،هدیه دادن شیرینى پشمک رواج دارد و این كار گویا به مناسبت شباهت پشمك با برف است. به گزارش برنا، شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. ایرانی‌ها و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن می‌گیرند. طبق سنن و آداب قدیمی رسم بر این بوده که در این شب، اقوام و خویشان به دیدن بزرگترها و مادربزرگ و پدر بزرگ‌ها بروند و با گرفتن فال حافظ و خواندن شاهنامه در کنار قرآن، این شب را به یاد ماندنی‌تر کنند. البته نباید خوردن برنج و گندم‌های برشته و شاه دونه در کنار هندوانه و خربزه و انگور و انار و شیرینی‌های مخصوص این شب را در این مساله بی تاثیر دانست. یلدای رنگی شهرها در تبریز در موسم یلدا «عاشیق‌ها» مى‌نوازند. عاشیق ها خنیاگران محلى هستند كه اشعار و موسیقى آنان برگرفته از موسیقى مردمى است. آنها در حین اجراى برنامه داستان مى خوانند، فى البداهه شعر مى سرایند و ساز مى زنند. مردم استان زاهدان نیز براساس یک سنت دیرینه در شب یلدا در خانه بزرگ قوم خویش گردهم می‌آیند و به قصه‌هایی كه پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها برایشان نقل می‌كنند گوش می‌دهند. اكثر مردم آذربایجان در شب یلدا "چیلله قارپیزی" (هندوانه چله) می‌خورند و معتقدند باخوردن هندوانه، لرز و سوز سرما به تنشان تاثیر نداشته و اصلا سرمای زمستان را حس نمی‌كنند در لرستان مردم در شب چله «گندم شیره» مى خورند كه گندمى است كه در شیره مى خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط مى كنند؛ سپس آن را روى ساج برشته مى‌كنند و همراه خلال بادام، گردو، كشمش، سیاه دانه و كنجد مخلوط مى كنند و مى‌خورند. در شهر خوى هدیه دادن شیرینى پشمک رواج دارد و این كار گویا به مناسبت شباهت پشمك با برف است. به باور اصفهانی‌های قدیم، زمستان به دو بخش "چله" و "چله‌كوچیكه" تقسیم می‌شد؛ "چله زری" و"عمو چله"؛آیین شب چله در شهر اصفهان خانوادگی برگزار می‌شده است و خانواده‌های اصفهانی با پهن كردن سفره‌یی با عنوان " سفره شب چله "، این شب را گرامی می‌داشتند. همچنین پهن كردن تمام البسه و رخت خواب‌ها در هوای آزاد به ویژه در مقابل خورشید با هدف خوش آمدگویی به "عمو چله" و "چله زری" بوده است. نوعروس‌ها و دامادها در صدر توجه! در روستاهاى آذربایجان در این شب خانواده پسرى كه با دخترى نامزد شده طى مراسمى شاد با ساز و دف هدایایى براى دختر مى‌فرستند. بردن هدیه به خانه عروس با عنوان "شب چله‌ای " از دیگر مراسم شب یلدا در استان خراسان به ویژه مناطق جنوبی این استان است. در این شب برای دخترانی كه به تازگی نامزد شده‌اند، ازسوی خانواده داماد، هدایایی فرستاده می‌شود و خانواده‌های عروس و داماد دور هم جمع می‌شوند. در بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی رسم بر این است كه كسانی كه نامزد هستند در دوران نامزدی در این شب برای نامزدهای خود "خوانچه " طبق می‌فرستند؛ محتویات خوانچه‌ها عبارتند از شیرینی، پرتقال، سیب، انار، هندوانه، آیینه و پارچه كه با پولک و تور تزیین می‌شود. هنگام غروب،زنان فامیل هدایایی به رسم یاری به منزل داماد آورده و سپس طبق‌های آماده را بر سر افرادی كه معین شده قرار داده و روانه خانه عروس می‌كنند و مادر عروس پس از تحویل طبق‌ها، هدایای مانند پول، شیرینی، جوراب و دستمال به آنها می‌دهد. فردای این شب مادر دختر تمام طبق‌ها را در اتاق میهمان چیده و از زنان فامیل برای صرف میوه و شیرینی دعوت می‌كند. همچنین علاوه بر فرستادن سهم چله برای نوعروس، در نخستین سال ازدواج زوج‌های تبریزی، پدر عروس قبل از غروب آفتاب سهم دختر و دامادش را كه شامل هندوانه، میوه، آجیل، شیرینی، یك قواره پیراهنی باكفش و چادری روانه منزل آنها می‌كند. سفره‌ای برای بزرگ‌ترین شب سال! برای درست کردن این سفره زیاد نباید نگران باشید، برای سفره از پارچه ترمه یا هر نوع پارچه گل دوزی شده به سبک و سیاق قدیمی می‌توان استفاده کرد و به جای کرسی سفره خود را بر روی میز گرد یا چهار گوش با پایه‌های کوتاه پهن کنید و تمام مواد تزیین شده را در ظرف‌های سفالی رنگی و یا چینی‌های گل سرخی قدیمی بگذارید. قرآن و شاهنامه و دیوان حافظ را هم فراموش نکنید. شمع و گل و میوه‌های تزیین شده هم به سفره شما زیبایی بیشتری می‌دهند. پیامک هایی برای صله رحم گرچه دید و بازدید در این شب‌ها بازار داغ خود را دارند اما ممکن است افرادی نتوانند در کنار دوستان و آشنایان خود باشند و مجبورند تا به مدد زندگی ماشینی از پیامک برای تبریک این شب بهره ببرند. در ادامه چند پیامک پیشنهادی شب یلدا را می‌خوانید. «چون تیر رها گشتـه ز چلّـه شده ایم!/مهمان شمــا در شب چلّـه شده ایم!/از برکت ایـن سفــره ی الــوان شما/تا خرخره خورده،چاق و چلـه شده ایم!» «بیا ای دل کمی وارونه گردیم/برای هم بیا دیوونه گردیم/شب یلدا شده نزدیک ای دوست/برای هم بیا هندونه گردیم» «تو خوبی!/تو بهترینی!/تو تکی!/..../اینم از هندونه شب یلدات. بذارشون تو یخچال خنک شه! یلدا مبارک!» «میان دوستـــان افتاده ای تک / رخت هندونه ،زلطف عین پشمک!/برایت می زنم اینک پیامک/ شب یلدای تو ای گــــــل! مبارک!» «چند ساعت بیشتر به آخر پاییز نمونده، بپا از سرشماری جوجه‌ها عقب نمونی»