پایگاه خبری الف 20 آبان 1395 ساعت 13:25 http://alef.ir/vdcja8exxuqevxz.fsfu.html?412474 -------------------------------------------------- الف در گفتگو با کارشناسان بررسی کرد؛ عنوان : ترامپ رئیس جمهور، می‌تواند برای اقتصادی ایران تهدید باشد یا فرصت؟ بخش اقتصادی الف،‌ 20 آبان ۹۵ -------------------------------------------------- اکنون دونالد ترامپ جمهور خواه به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا انتخاب شده است، حضور او در کاخ سفید با واکنش منفی بازارهای دنیا مواجه شد، اما رویارویی او با ایران می‌تواند بر اقتصاد ایران تاثیر گذار باشد، اینکه او اجرای برجام را کنار بگذارد و یا نه و موارد دیگر می‌تواند برای اقتصاد ایران تهدید باشد یا فرصت؟ متن : دونالد ترامپ جمهور خواه برنده رقابت‌های انتخابی ایالات‌متحده شد و اکنون به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا شناخته می‌شود، با توجه به نقش آمریکا، این انتخاب می‌تواند تأثیراتی را بر اقتصاد جهان و ایران داشته باشد. ازیک‌طرف اقتصاد ایران نفتی است و با توجه به خط و نشان‎های ترامپ برای سران کشورهای عربی و اختلافاتی که با عربستان و... می‌تواند در بازار نفت اثرگذار‌ باشد و این به افزایش و کاهش درآمد نفتی ایران ختم شود. در سوی دیگر امریکا همیشه به بهانه‌های واهی و اقدامات خصمانه اقتصاد ایران را مورد تحریم قرار داده است، چه تحریم‌هایی که خود امریکا وضع کرد و چه تحریم‌هایی که باعث شد در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شود. اما موضوعی که خیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد این است که دولت یازدهم از ابتدا با مذاکرات هسته‌ای، به دنبال لغو تحریم‌های هسته‌ای بود که حاصل مذاکرات به توافق برجام ختم شد، هرچند هنوز آثار برجام و لغو تحریم‌ها در اقتصاد ایران دیده نشده و امریکا در اجرای آن کارشکنی می‌کند، اما انتخاب ترامپ از آن جهت مهم است که وی اعتقادی به توافق برجام نداشت و در دوران رقابت‌های انتخاباتی گفته بود برجام را پاره می‌کند. در زمان اعلام شمارش آرا و اعلام انتخاب ترامپ، بازارهای دنیا به آن واکنش نشان داد و بجز طلا که با افزایش قیمت مواجه شد، در دیگر بازارها شاهد افت بودیم و قیمت نفت و ارزش دلار کاهش یافت. بورس‌های ازجمله بورس تهران با افت شدید مواجه شدند. بااین‌حال امروز ترامپ چهل و پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا است؛ هرچند تا زمانی که قدرت به او منتقل نشود و او وارد بخش اجرایی نشده، نمی‌تواند پیش‌بینی کرده که ترامپ جمهوری‌خواه شعارهایی که در گذشته بیان کرده است را آیا اجرا می‌کند و یا نه. آیا مواضع گذشته خود را تغییر خواهد داد یا اینکه بر آن شعار‌ها پای بند خواهد بود. هرچند همه مشکلاتی اقتصادی ایران ناشی از تحریم‌ها نیست و به اعتقاد کارشناسان، سهم تحریم‌ها در مشکلات اقتصاد ایران بین 20 الی 30 درصد و مشکلات اقتصاد ایران مربوط به ساختارها، اقتصاد نفتی و دولتی است، برمی‌گردد، اما بااین‌حال اقدامات ترامپ می‌تواند بر اقتصاد بیمار ایران اثرگذار باشد.  ترامپ و برجام/ اثر برجام در اقتصادی مشاهده نشده است محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس دهم در گفتگو با خبرنگار الف در مورد تأثیر انتخاب ترامپ بر اقتصاد ایران، اظهار کرد: در بحث آثار اقتصادی ناشی از این انتخاب، باید آن را در محور شعارهایی که در زمان انتخابات که چه میزان به آن پای بند است و دوم اینکه فارغ از شعار، چه اقداماتی را انجام خواهد داد. وی افزود: تحلیل اظهارنظرهای ترامپ که در زمان رقابت انتخاباتی نسبت کشور ما داشت، به بحث برجام مربوط می‌شود که ادعا کرد اصلاً آن را قبول ندارد و به شکلی عبارت پاره کردن توافق را مطرح کرد، اما آیا بعد از پیروزی و شروع و در چند ماه آینده بر این موضع خواهد ایستاد و یا نه که باید در این مورد باید منتظر بمانیم. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: تحلیل اولیه در مورد آثار انتخاب ترامپ، در حوزه مباحث اقتصاد و برجام است که قاعدتاً تحت شعاع رویکرد جدید او قرار خواهد گرفت؛ یعنی مواضع آمریکایی‌ها در بحث تحریم‌ها بود. اگرچه در بحث برجام هم خیلی آثار مشخصی در حوزه اقتصادی مشاهده نشده است؛ فقط روزنه‌هایی از همکاری باز و اقداماتی اولیه انجام‌شده و کماکان با محدودیتی‌های مواجه هستیم.   راهکارهایی جدید متناسب با شرایط فعلی در دستور کار قرار گیرد پور ابراهیمی گفت: نباید روی فرصت جدید در مباحث اقتصادی که ناشی از برجام بخواهد نصیب کشور شود، حساب متفاوتی بازکنیم. باید تصور کنیم که رویکرد اول و اقدامات خصمانه آمریکایی‌ها علیه نظام جمهور اسلامی ایران، آنچه از سال 1391 به بعد در بحث تحریم‌ها اتفاق افتاده، جلو می‌رود. به گفته وی، ما به فضل الهی، علیرغم همه سختی‌ها و مشکلات توانستیم کشور را با رویکرد سخت تطبیق دهیم، ولی نیازمندیم که استفاده از راهکارهایی جدید متناسب با شرایط فعلی در دستور کار قرار دهیم.   فعال شدن دیپلماسی اقتصاد ضرورت اول کشور است عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه نیازمند فعال شدن دیپلماسی اقتصاد جمهور اسلامی ایران هستیم، تأکید کرد: این نخستین، باید باشد که بسیار مهم است و به‌شدت به آن نیازمندیم که عرصه سیاست خارجی ما، فقط در حوزه امنیت و سیاسی نباشد، زیرا موضوعی که باعث شد در بحث هسته‌ای مذاکره و قبول کنیم، مباحث اقتصادی بود و رفع تحریم نفت و بانک مرکزی، بیمه‌ها و خیلی از موضوعات در حوزه اقتصادی باعث شد، مذاکره کردیم. پور ابراهیمی تصریح کرد: اگر رویکردی که آقای ترامپ اعلام کرده است را بخواهد را اجرا کند، فعال شدن دیپلماسی اقتصاد ضرورت اول و اجرایی کشور است به‌ویژه حوزه دیپلماسی سیاست خارجی و وزارت خارجه باید متناسب با رویکرد رئیس‌جمهور جدید آمریکا، اقدامات جدی انجام دهند. وی اضافه کرد: همچنین ضروری است تحلیلی در خصوص اقتصاد مقاومتی با رویکرد فرمایشات مقام معظم رهبری نسبت به توانمندسازی اقتصاد درونی داشته باشیم و این اجتناب‌ناپذیر است و این یک واقعیت است که در عرصه بین‌الملل اگر با دیگر کشورها مذاکره کنیم، با تغییرات حکومت‌ها مذاکرات می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد. نماینده مردم در خانه ملت با اشاره به اینکه نمی‌دانیم آقای ترامپ در حوزه اجرا چه اقداماتی انجام خواهد داد و چه تصمیم می‌گیرد، بیان کرد: مواضعی که تا امروز اعلام کرده است، قاعدتاً در موردبازنگری نسبت به توافق برجام بود که به‌احتمال‌زیاد طرف آمریکایی انجام داد؛ لذا باید رویکرد تمرکز بر اقتصاد مقاومتی را در شرایطی که امکان استمرار تحریم‌ها وجود دارد، مدنظر قرار گیرد و تصمیمات متناسب با شرایط در دوران سخت باشد و این موضوع مبنای تصمیم قرار گیرد.   موقعیت‌ها و فرصت‌هایی در منطقه برای ایران فراهم می‌شود؟ پور ابراهیمی ادامه داد: البته اگر شرایط در بحث مذاکرات و چانه‌زنی و حقوق بین‌الملل با اروپا و امریکا بود و مطالبه گیری کرده و بر سر چارچوب مطالبه خودمان بمانیم و طرف‌های مقابل را مجبور کنیم بر سر عهد خود بمانند، می‌توانیم در حالت بهتری حرکت کنیم، ولی آنچه کف تصمیم ما خواهد بود، توانمندسازی اقتصادی و تمرکز بر توان داخلی باید رویکرد اساسی ما با نگاه جدید باشد. به اعتقاد وی، انتخاب ترامپ، بر موضوعات دیگر در منطقه و معادلات اثر خواهد داشت. مخالفت‌هایی که ترامپ با کشورهایی مثل عربستان داشته و حتی کشورهایی عربی کمک‌های مالی زیادی به رقیب او در بحث انتخابات کردند و افشا شد، می‌تواند موقعیت‌ها و فرصت‌هایی برای ایران فراهم سازد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: ترامپ رسماً اعلام کرد که داعش را دمکرات‌ها ایجاد کردند و خودش به‌عنوان فرد مخالف با آن است که این موارد می‌تواند در تغییر معادلات منطقه برای ما فرصت ایجاد کند، هرچند احتمالاً در بخش اقتصاد با شرایط سخت‌تری روبرو می‌شویم، اما در حوزه معادلات سیاسی امکان بهره‌گیری از فرصت‌ها را داریم که می‌توان این فرصت‌ها را به سمت اقتصاد سوق داد.   واکنش بورس تهران گذار و کوتاه‌مدت است پور ابراهیمی در مورد واکنش منفی بورس تهران به انتخاب ترامپ، گفت: به دلیل رویکرد جنگ‌طلبان ترامپ که از آن نام می‌برند، فضای نا اطمینان ایجاد کرد که معمولاً بازارهای سرمایه نسبت به این‌گونه اخبار سریع واکنش نشان می‌دهند و بورس ما هم واکنش نشان داد و این نشان دهند نگرانی‌هایی است که در بخش‌های اقتصادی مطرح می‌شود. وی تصریح کرد: بازار سرمایه ایران نسبت با بازارهای دنیا شرایط خاصی را دارد و ارتباطی با رویکرد‌های جهانی ندارد. بورس ایران، بورس داخلی است و این واکنش‌ و افت گذار و در کوتاه‌مدت بر بازار تأثیر می‌گذارند که موقتی است و در چند روز آینده بازار سرمایه به حالت عادی خودش برمی‌گردد، البته به رویکرد اقتصادی ما بستگی دارد که مسائل را مدیریت و ساماندهی کنیم. در منطقه و جهان ممکن است بیشتر از افتی که در کشور ما بود، تأثیر داشته باشد که با اعلام مواضع ترامپ بهبود و یا بدتر می‌شود.   هاشمی: انتخاب ترامپ نمی‌تواند تأثیر منفی بر اقتصاد ایران داشته باشد «سید بهاءالدین حسینی هاشمی» کارشناس مسائل اقتصادی هم در خصوص انتخاب ترامپ و تأثیر آن بر اقتصاد ایران به الف، گفت: انتخاب ترامپ تأثیر خیلی زیادی ندارد و نمی‌تواند تأثیر منفی بر اقتصاد ایران داشته باشد، زیرا ترامپ یک تاجر است و تجارت، سود، درآمد و... می‌داند و می‌فهمد که باید تعامل داشته باشد. وی افزود: البته برخی صحبت‌های ترامپ، قبل از انتخاب شدن، جنبه انتخاباتی داشته و می‌خواست رأی افرادی که به سیاست‌های سرمایه‌داری آمریکا انتقاد دارند را جلب کند و غالباً شعارهایی را داد که این افراد دوست داشتند، مثلاً مسئولان فاسد و خیانت می‌کنند و... که این شعارها جنبه مصرفی و انتخاباتی داشته و ترامپ وقتی به اداره کشور برسد، این موارد متفاوت می‌شود.   تقلب و کارشکنی ترامپ کمتر از دمکرات‌ها است این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه دموکرات‌ها سیاست استعماری کهنه و قوی داشتند و دنبال امتیاز گرفتن از کشورها بودند، گفت: وابستگی اقتصاد ایران به آمریکا آن‌قدر زیاد نیست و بیشتر موضوع توافق برجام مطرح است که 1+5 اجماعی از اتحادیه اروپا، روسیه و آمریکا توافقی با ایران داشتند و اگر ترامپ بخواهد آن را رعایت و اجرا کند، همین مسیر را حرکت می‌رویم. حسینی هاشمی تأکید کرد: فکر می‌کنیم که رعایت کردن برجام توسط ترامپ و تقلب‌های او کمتر از دمکرات‌ها است؛ اگر رعایت نکند، دیگر نمی‌تواند اجماعی علیه ایران ایجاد کند؛ مثلاً در این چند روز توتال با ایران قرارداد نفتی بزرگی بست و امروز دنیا، دنیای رقابت و سرمایه‌گذاری و سود است که ایران کشوری با پتانسیل و امتیازات بسیار خوبی محسوب می‌شود. مدیرعامل اسبق بانک‌های صادرات و سرمایه ادامه داد: ایران را به‌عنوان یک تهدید معرفی می‌کردند و توافقی انجام شد و که ایران مواردی را که متعهد شده بود، رعایت و اجرا کرد و اگر ترامپ بخواهد اشتغال و درآمد ایجاد کند و انگیزه‌های سودآوری و خدمت دارد، زیاد پای بند به سیاست‌ها و پروتکل‌های کهنه و قدیم نیست. نظرم ترامپ می‌تواند راحت‌تر و روان‌تر با دنیا کار کند و اگر تعامل نکند، دنیا با او همسو نمی‌شود، به همین دلیل همه کشور‌ها جلسه اضطراری برگزار کردند.    قیمت نفت افزایش خواهد یافت به گفته وی، انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور امریکا، بر روی اقتصاد ایران، ممکن است در ابتدا به‌صورت روانی بر روی شاخص بورس و... تأثیر منفی بگذارد که مشاهده شد، ولی درمجموع اقتصاد ایران منافعش بیشتر از ضررها خواهد بود. حسینی هاشمی با اشاره به تقابل ترامپ با کشورها بخصوص کشورهای عربی، بیان کرد: خط و نشان‌هایی برای کشورهای عربی کشیده بود و یا اینکه گفته بود ژاپن و دیگر کشورها باید هزینه‌های اداری دنیا را بپردازند. کارشناس اقتصادی تأکید کرد: با توجه به تقابل ترامپ، می‌توانیم شرکای خوبی پیدا کنیم که بتوانند با ایران راحت‌تر کار کند؛ احتمالاً با تهدیدهایی که از سوی او ممکن و متصور است، در قابل کشورهای عربی شاهد باشیم، باعث افزایش قیمت انرژی و نفت شود و این باعث افزایش درآمد ایران خواهد شد. وی با بیان اینکه حضور ترامپ خیلی برای ایران تهدید محسوب نمی‌شود، گفت: باید از شرایط استفاده کنیم، زیرا همان حرف‌هایی که ما در مورد سیاست آمریکا می‌گفتیم، را ترامپ بیان کرد که فاسد، متقلب، دروغ‌گو و بیمار هستند و انتقاد داشت؛ اگر استراتژیک ما به‌گونه‌ای باشد که از این فرصت با درایت عمل، استفاده بیشتری کنیم، می‌توان از این تغییر منفعت برد.