پایگاه خبری الف 15 خرداد 1395 ساعت 13:34 http://alef.ir/vdcgyy9wwak9nz4.rpra.html?359093 -------------------------------------------------- در جلسه هم اندیشی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی مطرح شد؛ عنوان : شورای شهر مشهد عین نامه رهبری درباره بافت اطراف حرم مطهر را اجرایی کند -------------------------------------------------- متن : مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در جلسه هم اندیشی مسائل بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی اظهار کرد: در آینده نه چندان دور شاهد بزرگترین فجایع اجتماعی در مشهد خواهیم بود و بیشتر بزهکاری ها در شهر مذهبی مشهد رخ خواهد داد، چرا که مدل اقتصادی و مدل برنامه ریزی شهری متناسب نیست. ، مهندس جواد عرفانیان جم؛ در این جلسه که با حضور مسئولین، جمعی از دغدغه مندان و خبرنگاران رسانه های کشور در پژوهشکده نوین معنوی ثامن برگزار شد،با طرح این سوال که در کدام شهر تراکم ۹۰ درصدی در نظر گرفته می شود؟ تصریح کرد: این بلند مرتبه سازی‌ها حکایت از آن دارد که تهاجم فرهنگی توسط ایرانیان و خودمان در مشهد صورت گرفته است. دستاوردهای فرهنگی مشهد ۲۰۱۷ چیست؟ وی با بیان این سوال که چرا مدیریت شهری باید با لودر بافت پیرامونی حرم را تخریب کند. عرفانیان جم با اشاره به اینکه چرا هویت شهری مشهد باید به فروش برسد؟ افزود: مدیران شهری چه مدل فرهنگی را اتخاذ کرده اند؟ می‌خواهیم مشهد ۲۰۱۷ را به جهان معرفی کنیم اما در وضعیت کنونی باید پرسید باید چه چیز را به جهان معرفی کنیم؟ دستاوردهای فرهنگی شهر مشهد چیست؟ مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر لزوم بازنگری طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی اظهار کرد: طرح نوسازی میدان شهدا مهم‌ترین لکه ننگ فرهنگی شهر مشهد است، حال چرا باید ساختمان زشت و بی قواره شورای شهر وسط میدان شهدا بنا شود. وی ادامه داد: متاسفانه نظام مهندسی به این طرح ها اعتراضی ندارد، حال از آن جایی که شهرداری متولی شهر است، باید برای آینده شهر مشهد طرح های مصوب و با برنامه ریزی ارائه کند. عرفانیان جم تصریح کرد: بارگاه منور رضوی تنها به شهروندان مشهدی تعلق ندارد بلکه از آن کل کشور است، بنابراین نباید پشت درهای بسته برای توسعه و بهسازی بافت پیرامونی طرح و تصمیمی اتخاذ کرد. مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: متاسفانه شهرداری مشهد کار مشاور املاک را در مقیاس شهری انجام می دهد، کجای دنیا تراکم می فروشند؟ این امر براساس طرح جامع شهری و طرح تفصیلی تخلف است. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه آن چه که ظاهر شهر مشهد نشان می دهد حکایت از آن دارد که مشهد بیش از آن که جلوه مذهبی داشته باشد جلوه تجاری پیدا کرده است. باید نظر شهروندان حاضر در بافت پیرامونی حرم اتخاذ شود عرفانیان جم عنوان کرد: بافت پیرامونی حرم مطهر محصول تصمیمات اتخاذ شده پشت درهای بسته است، حال آن که مردم مهم ترین، داناترین و هوشیارترین هستند و قطعا باید نظر شهروندان حاضر در بافت پیرامونی اتخاذ شود. مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: راهکار عملی برای جلوگیری از تشدید تخریب بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی یک اجماع نظر است، باید از هم اکنون برای پیشگیری اقدام کرد، چرا که در صورت دیر اقدام کردن اقتصاد شهری پایدار نخواهد بود. وی خاطرنشان کرد: اگر این روند نامطلوب ادامه پیدا کند ۳۰ سال دیگر بافت پیرامونی حرم مطهر خالی از سکنه شده و در نتیجه بافت پایدار نخواهد بود، از این رو باید نگاه بلند مدت اتخاذ کرد. توازن طرح جامع شهری مشهد به هم خورده است مسئول پایگاه میراث فرهنگی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی نیز در این نشست عنوان کرد: بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی در حال حاضر نیاز یه یک آسیب شناسی دقیق و نیاز به مطالعه و بررسی دقیق دارد. مهندس وفا ثابتی اظهار کرد: توازن طرح جامع شهری مشهد در سال‌های اخیر به هم خورده است و طرحی که ۲ سال از عمر آن می گذرد دچار عدم تعادل و عدم توازن است. مسئول پایگاه میراث فرهنگی ثامن مشهد تصریح کرد: تغییرات انجام شده برای حضور بیشتر زائران در این بافت به قدری بالا بود که حضور مجاورین و ساکنین را به مخاطره انداخت و ساکنین مجبور به خالی کردن بافت شدند و در چنین شرایطی است که حس تعلق خاطر به مکان از دست می رود. ثابتی در ادامه یادآور شد: شورای عالی شهرسازی و معماری تاکنون ۳ مصوبه بسیار مهم درباره این طرح ابلاغ کرده است، ۲ مصوبه مربوط به سال ۹۳ بود که اگر به این طرح ها جامه عمل بپوشانیم نیمی از مشکلات ما حل می شود. مسئول پایگاه میراث فرهنگی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی عنوان کرد: متاسفانه ما بخش‌های بسیاری از بافت تاریخی اطراف حرم مطهر را از دست دادیم اما اکنون به دنبال بازیابی هستیم تا آن شرایط کالبدی به نوعی بازآفرینی شود.ثابتی خاطر نشان کرد: تاکنون ۱۰ اثر و بنای تاریخی در بافت حرم مطهر رضوی به ثبت ملی رسیده است که از جمله آن می توان به مدرسه بالاسر، مدرسه پریزاد، مسجد گوهرشاد و ... اشاره کرد، تعداد ۴۰ اثر هم در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی وجود دارد که ۱۵ عدد آن تخریب شده است. وی در ادامه یادآور شد: شورای شهر مشهد بر اساس قانون موظف است برای آثار تاریخی ردیف بودجه مشخصی اختصاص دهد.امری که نه تنها محقق نشده بلکه هرچند سازمان میراث فرهنگی برای برخی از ابنیه تاریخی طرح ضوابط عرصه و حریم ارائه کرده اما متاسفانه شهرداری به این امر هم توجهی نمی‌کند. دو رویکرد متفاوت در برخورد با بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی یک پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی نیز در این نشست عنوان کرد: اگر تلقی ما از بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی تک بناها باشد درصد بالایی از بافت فاقد عناصر است اما تلقی و برداشت ما از بافت تاریخی نباید یک چیز بدون روح و انسان بدون فرهنگ باشد. مهندس ساسان نوروزی؛با تاکید بر اینکه بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی همچنان زنده است، ادامه داد: حیات در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به اعتبار آداب و رسوم، فرهنگ و اعتقادات به حرم مطهر رضوی همچنان زنده است و زائر و مجاور در این ظرف مکانی زندگی می کنند. نوروزی خاطرنشان کرد: در برخورد با بافت پیرامونی حرم می توان دو رویکرد اتخاذ کرد، نخست اتخاذ یک برنامه‌ریزی فرهنگ مدار نسبت به بافت پیرامونی حرم مطهر است،برنامه ریزی که براساس توسعه مطلوب شکل گرفته باشد و دوم آنکه سعی کنیم ضوابطی را که سازمان میراث فرهنگی در حال تدوین آن برای هدایت بافت پیرامونی به لحاظ کالبدی و منظری را اجرایی کنیم. این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی عنوان کرد: به عبارتی رویکرد نخست از بالا و نگاهی آمرانه است اما دوم اتخاذ رویکردی از دل بافت و براساس ضوابط فرهنگی و اجتماعی است. وی با تاکید بر نقش تشکل‌های مردم نهاد یادآور شد: تشکل‌های مردم نهاد متشکل از معماران و فعالان مدنی مشهد با جمع آوری بیش از هزار امضا از تخریب سرای عزیز الله اف و خانه کوزه کنانی جلوگیری کردند. اتخاذ رویکرد قیم مآبانه به بافت تاریخی جبران ناپذیر است یک عضو هیئت علمی دانشگاه نیز در این جمع گفت: مبحث هویت بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به کانون‌های مردمی، اجتماعی، معتمدین محلی و کسبه محل بر می گردد، ما باید گذشته را بشناسیم در هیچ جای دنیا رویکرد مداخله در عرصه شهری وجود ندارد و رویکرد قیم مآبانه بر شهر حاکم نیست، اگر این رویکرد قیم مآبانه در شهر تداوم یابد شاهد توسعه مطلوبی نخواهیم بود. دکتر جواد خدائی؛ با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص شیوه تملک اراضی بافت پیرامون حرم مطهر خاطرنشان کرد: تملک املاک مردم با هدف اجرای طرح های مصوب و اصلاح بافت فرسوده فقط با رعایت موازین شرعی و قانونی صورت گیرد. این معمار و شهرساز خاطرنشان کرد: متاسفانه هر چند مسئله بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی یک مساله ملی است اما جایگاهش در حد یک منطقه شهری تنزل یافته است. خدائی اظهار کرد: آن چه که تاکنون در بافت پیرامونی حرم مطهر رخ داده است اشتباه بوده و حال نباید بار دیگر اجازه تکرار این اشتباه را داد. وی ادامه داد: وضعیت کنونی بافت پیرامونی حرم، محصول تصمیم پشت درهای بسته مدیران و سکوت نخبگان است. خدائی اظهار کرد:آن چیزی که در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی می بینیم بسیار متفاوت تر از آن چیزی است که ما از بافت پیرامونی مطالبه داریم.از این رو بسیاری از علاقه مندانی که در توسعه معماری، شهرسازی، هوشمندسازی و حوزه های اجتماعی و اقتصادی نسبت به مسائل حاشیه شهر حساس هستند تلاش دارند تا از ساحت‌های مختلف نسبت به طرح توسعه حرم بازنگری صورت گیرد. وی با بیان اینکه برخی افراد معتقد هستند که شرایط زندگی در بافت پیرامونی حرم که مورد تخریب قرار گرفته بازگشت ناپذیر است، اظهار کرد: مشاهدات نشان می دهد که کسانی که این طرح توسعه را ترتیب داده بودند نتیجه درستی حاصل نکرده اند، به عبارت دیگر محصول به ما می گوید فرآیند غلط بوده است. خدائی یادآور شد: تعداد ساکنین بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی در سال ۹۴، ۶۰ هزار نفر بوده اند که از این رقم تنها ۱۵ الی ۲۰ درصد در شرایط فعلی در بافت فرسوده ساکن هستند. این معمار و شهرساز با بیان اینکه طرح توسعه حرم مطهری رضوی باید مورد بازنگری و بازاندیشی قرار گیرد، خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی به دنبال یافتن مقصر نیستیم، چرا که متولیان زیادی وجود دارد، از این رو باید از طریق مدیریت شهری و ملی با لستفاده از گسترش ابزارهای ارتباطی از این فرصت به عنوان نقطه عطف استفاده شود. وی یادآور شد: متاسفانه نخبگان ما مطالبه نمی‌کنند که آیا این روند به کارگرفته در بافت پیرامونی مطلوب خواهد بود یا خیر؟ از آن جایی که گمشده دنیای ما هویت است، این هویت در شهر مشهد به طور کاملا رسمی نابود می شود.خدائی ادامه داد: اگر مطالبات ما از ناحیه نخبگان و با کمک رسانه صورت گیرد فرصت بازنگری ایجاد خواهد شد، چیزی که ما امروز در بافت پیرامونی حرم مشاهده می کنیم محصول مشترکی از تصمیمات پشت درهای بسته مدیران، سکوت نخبگان، کوچ مردم و سوداگری تاجران است. وی اظهار کرد: اقدامات انجام شده در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی با اقدامات توسعه‌ای صورت گرفته در نجف و شیراز قابل قیاس است، این نوع نگاه به بافت قطعا سودگرانه است. خدائی با اشاره به نامه مقام معظم رهبری در خصوص شیوه تملک اراضی بافت پیرامونی حرم مطهر در فرودین ماه ۸۶ عنوان کرد: ایشان طی این نامه عنوان کرده بودند که «تملک املاک مردم با هدف اجرای طرح های مصوب و اصلاح بافت فرسوده فقط با رعایت موازین شرعی و قانونی صورت گیرد و از هر گونه انتفاع و تامین نیازهای مالی شهرداری و یا ایجاد پاساژ و فعالیت های تجاری اجتناب گردد». وی با اشاره به اینکه نگاه سوداگرانه بر بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی حاکم است، یادآور شد: ما قدرت مطالبه گری مردم را نادیده گرفتیم، چرا که بسیاری از ساکنین بافت پیرامونی حاضر هستند دوباره به این بافت برگردند. این استاد دانشگاه با طرح این سوال که چرا باید گذر تاریخی را به فروش برسد؟ تصریح کرد: ما به عنوان پژوهشگر اولین نهیب را به خود می زنیم که چرا زودتر از این اقدام نکرده ایم.شهر مشهد هزار سال تاریخ داشته است، و طی ۹۰۰ سال و اندی تنها یک گونه توسعه داشته است، اما به رغم تمامی تخریب ها هنوز هم می توان زندگی را به این بافت برگرداند. وی در پایان با اشاره به اینکه اگر نگاه سوداگرانه فرصتی برای عرض اندام نداشته باشد، فرصت بازنگری فراهم خواهد بود، تاکید کرد: نامه رهبری در خصوص شیوه تملک اراضی بافت پیرامونی حرم مطهر ۹ سال بر زمین مانده است، شورای شهر چهارم با شعار حمایت از منویات رهبری به روی کار آمد، حال شاید کارهایی در حاشیه شهر انجام داده باشد، اما درخواست ما این است که شورای اسلامی شهر مشهد عین نامه رهبر انقلاب درباره بافت اطراف حرم مطهر رضوی را پیگیری و اجرائی کند.