پایگاه خبری الف 28 مرداد 1393 ساعت 10:37 http://alef.ir/vdcdzj0xnyt0so6.2a2y.html?238409 -------------------------------------------------- عنوان : تورم و قیمت سکه طلا بخش تعاملی الف - بردیا خورسند -------------------------------------------------- اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند. متن : بر اساس شواهد تاریخی، ۲۵۷۶ سال پیش در دوران سلطه نبوکدنذر پادشاه بابل با ۳۵/۲۸ گرم (یک انس) طلا می توانستید ۳۵۰ قرص نان بخرید.[أ‌] اگر این مقدار را به قیمت حال برگردانیم یک انس طلا تقریبا برابر با ۱۳۵۰ دلار است که توانایی خرید همان تعداد ۳۵۰ قرص نان از قرار هر قرص ۸۶/۳ دلار را فراهم می آورد. این خلل ناپذیری در ارزش طلا در طول قرون و اعصار، آن را بهترین گزینه برای ذخیره سازی ارزش کرده است تا آنجا که برخی محققین از این ویژگی را "ثابت طلا" می نامند. [ب‌] بدین معنا که در بلند مدت طلا بهترین کالای پولی با خاصیت ضد تورمی است. در این نوشته قیمت اسمی سکه طلا با سطح عمومی قیمت ها در سی سال اخیر مقایسه شده است. آمار شاخص قیمت مصرف کننده در قالب سری زمانی ۳۰ ساله اخیر از بانک مرکزی ایران[ت‌] استخراج گردیده است. بعلاوه با توجه به دسترسی به قیمت سکه طلا طرح قدیم در ۳۰ سال اخیر (سایت خبرگزاری مهر[ث‌]) سکه طرح قدیم به عنوان نماینده قیمت طلا در نظر گرفته شده است. در بررسی اولیه شاخص افزایش قیمت ها همبستگی ۹۱ درصدی با قیمت سکه طلا در ۳۰ سال اخیر نشان می دهد. این همبستگی بیانگر جهت حرکت دو متغر نسبت به یکدیگر در طول بوده و نشانگر این که در مواقعی که شاخص قیمت ها افزایش می یابد قیمت سکه متناظر با آن نیز با فاکتور ۹۱ درصدی افزایش می یابد. اما اینکه آیا طلا در فاصله زمانی ۳۰ ساله وظیفه ضد تورمی خود را به خوبی ایفا کرده است یا خیر نیازمند بررسی دقیق تر است. شاخص قیمت مصرف کننده از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۱ (۱۰۰ =۱۳۹۰) بطور متوسط سالانه ۸۱/۲۵ درصد رشد داشته که این میزان برای طلا ۵۱/۲۴ درصد بوده است به معنای دیگر اگر فردی در سال ۱۳۶۰ سکه طلای طرح قدیمی می خرید و آن را تا سال ۱۳۹۱ نگاه می داشت تنها ۳۰/۱ درصد از ارزش ثروتش کاسته می شد که عملکرد قابل قبولی در قبال تورم دو رقمی است. اما با نگاهی دقیق تر و حذف سه سال ۱۳۸۸-۱۳۹۱ از سری مورد مطالعه طلا ۹۴/۱ درصد افزایش قیمت را نسبت به شاخص تورم داشته است. (۷۰/۱۷افزایش در شاخص عمومی قیمت ها در قبال ۶۴/۱۹ درصد بازده طلا) اگر شما سکه ای طلا در سال ۱۳۶۰ می خریدید و آن را تا قبل از سال ۱۳۸۸ می فروختید به میزان ۹۴/۱ درصد از این معامله بعد از احتساب تورم سود می بردید. اما ۲۷سال انتظار برای حدودآ ۲ درصد سود قطعاً مدت زمانی طولانی بوده و از حوصله سرمایه گذاران عجول به احتمال زیاد خارج. اما نکته اینجاست که طلا ارزشش را در طول این مدت به عنوان یک دایی واقعی منحصر بفرد با بازده متوسط واقعی نزدیک به صفر تا حدود زیادی شما را مصون از تبعات منفی تورم نموده است. هر چند در طول این سه سال سود شما به زیانی بدل گشته است که مولود رشد پرشتاب تورم نسبت به قیمت طلا است. اما گذشته ها گذشته و آینده پیش رو است. آیا می توان با توجه به رابطه اعمیق و معنادار این دو متغیر آینده را پیش بینی کرد. پاسخ به این پرسش نیازمند تحلیل دقیق تری است. نمودار زیر قیمت سکه طلا طرح قذیم را در مقابل شاخص سطح عمومی قیمت ها قرار می دهد و خط قرمز رگرسیون بین دو متغیر را ترسیم می کند. همانگونه که مشاهده می شود و انتظار می رفت رابطه بین قیمت طلا و شاخص تورم مثبت و صعودی است. لیکن بر اساس منطق "ثابت طلا" فواصل نجومی بین قیمت طلا و خط میانگین توجیه نداشته می تواند بیانگر رفتار غیر متعارف بازار در قیمت گذاری سکه طلا باشد. به بیان دیگر با فرض رفتار بازگشت به میانگین طلا و خاصیت ضد تورمی آن می توان انتظار داشت که قیمت آن باید چیزی در حدود ۹۱۵[ج‌] تومان باشد و نه ۱۳۲۵ هزار ریال. جالب اینکه قیمت سکه تمام طرح قدیم در سال ۹۲ به قیمت ۹۵۱ هزار تومان بازگشته است که اثباتی بر این مدعی بوده و نشان دهدنده این است که بازار با تصحیح شوک هیجانی قیمت طلا تا حدود ریادی به سطح میانگین بازگشته است. با تحلیلی معکوس و با در نظر گرفتن قیمت کنونی سکه ۹۴۹ هزار تومان (به تاریخ چهارشنبه ۲۵ تیرماه) تورم محاسبه شده توسط این مدل ۲۶ درصد است که ۵/۳ درصد کاهش را نسبت به زمان مشابه سال ۹۱ نشان می دهد. در نهایت باید توجه داشت که مدل همواره کاریکاتوری از جهان واقع بوده و مبتلا به محدودیت های متعدد. لیکن می توان اینگونه نتیجه گرفت که بازار طلا در ایران محک به نسبت مناسبی برای تحلیلی های اینچنینی فراهم آورده و می تواند بیش از پیش مورد استفاده تحلیلگران، فعالان و سیاست گذاران عرصه اقتصادی قرار گیرد. [أ‌] Harmston, Stephen. ۱۹۹۸. “Gold as a Store of Value.” World Gold Council, Research Study No. ۲۲, November. [ب‌] Jastram, Roy W. ۱۹۷۸. The Golden Constant-The English and American Experience ۱۵۶۰-۱۹۷۶. New York: John Wiley and Sons [ت‌] file:///C:/Users/PITA/Downloads/۱۳۱۵-۱۳۹۲(۱۳۹۰=۱۰۰)%۲۰(۱).pdf [ث‌] http://old.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsId=۱۲۹۴۷۰۵ [ج‌] فرمول خط رگرسیون y = ۷.۶۷۸۵x - ۶۰.۲۹۳ R² = ۰.۸۲۴۶