پایگاه خبری الف 19 ارديبهشت 1396 ساعت 10:21 http://alef.ir/vdcbwgbafrhbz5p.uiur.html?470283 -------------------------------------------------- عنوان : اقتصاد دانش‌پایه؛ راه نجات اقتصاد ایران/دیر بجنبیم بازنده قرن خواهیم شد دکتر وحید شقاقی‌شهری؛ 19اردیبهشت 96 -------------------------------------------------- متن : متاسفانه سیاست‌های اقتصادی دولت‌های اخیر موجب شده شاهد انباشت مشکلات اقتصادی و اجتماعی باشیم. با توجه به ورود دنیا به عصر دانش دیگر نمی‌توان از پارادایم عصر صنعت بهره برد و تداوم نگرش سنتی عصر صنعت محکوم به شکست است. عصر دانش نیازمند ساماندهی اقتصاد دانش‌بنیان است. هنوز کشورهای جهان انحصار زمانی را در عصر دانش به‌دست نیاورده‌اند. شاید تا ده سال آینده انحصار دانش در اختیار کشورهای پیشروی این عصر قرار بگیرد و چنانچه دیر بجنبیم و از فرصت بهره نجوییم مبدل به کشوری عقب‌مانده خواهیم شد. باید برای دنیای ده سال آینده و فناوری‌ها و کالاهای مصرفی ده سال آینده از هم‌اکنون برنامه داشت و تلاش کرد مقدمات و بسترهای عصر دانش را فراهم ساخت. درحال حاضر تفکر مسلط بر کشور تفکر سنتی عصر صنعت است و با تداوم این تفکر از کشوری درحال توسعه به کشوری عقب‌مانده مبدل خواهیم شد. ظرفیت بالقوه نیروی جوان تحصیلکرده و مهندسان جوان کشور راه را برای تسریع در ورود به عصر دانش فراهم کرده و تنها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و منسجم برای عبور از عصر صنعتی منسوخ شده و ورود به دنیای جدید عصر دانایی هستیم. چنانچه تا ده سال آینده نتوانیم مقدمات ورود به عصر دانش را فراهم کنیم با ورود کشورهای جهان به فناوری‌های موج چهارم و پنجم انحصار تولیدات را از دست خواهیم داد و مبدل به کشوری صرفا مصرفی خواهیم شد با این واقعیت که دیگر در عصر دانش انرژی‌های نو هم جایگزین نفت خواهند شد و کالایی برای صادرات و درآمدزایی نخواهیم داشت. عصر دانش، دنیایی جدید با فناوری‌های پیشرو و کالاهای مصرفی خاص خود است و تفاوت بنیادین با عصر صنعت دارد. دیگر دنیای عصر صنعتی که از قرن 18 شروع شده بود از اوایل قرن 21 به اتمام رسیده و هر کشوری بر تداوم عصر منسوخ صنعت اصرار ورزد، شکست سنگین خواهد خورد. در عصر دانش، نقش‌محوری بر تجارت مجازی و تجارت مالکیت‌های فکری است. عصر دانش با قرن بیوتکنولوژی عجین شده و کلا پارادایم متفاوت با عصر صنعت دارد. ایران حداکثر ده سال زمان دارد و اگر تدبیر و تعجیل نشود با انحصار کشورهای جهان امکان رقابت از بین خواهد رفت و دیگر چیزی برای صادرات نخواهد ماند. متاسفانه هنوز در کشور درک درستی از عصر دانش و اقتصاد دانش پایه صورت نگرفته و تفکر غالب همچنان اقتصاد صنعتی است که منسوخ شده یا درحال ابطال است. قرن21 قرن بیوتکنولوژی و عصر هیدروژن و تکنوترونیک و اقتصاد مجازی و مبتنی بر ذخایر ژن‌ها بنا نهاده شده است. دیر بجنبیم بازنده قرن 21 خواهیم شد. در قرن 21 که قرن بیوتکنولوژی نامگذاری شده تمام تولیدات، مبتنی بر دستکاری ژن خواهد شد و ذخایر ژن نقش مهم خواهد داشت. باید برنامه جامعی برای ورود به عصر دانش تنظیم شود. تفکر عصر دانش کاملاً با نگرش عصر صنعت متفاوت است. هنوز درک دقیقی از عصر دانش در کشور وجود ندارد و فکر می‌کنند شرکت دانش پایه، یعنی ورود به عصر دانش. عصر دانش همچون موجی کل نظام اقتصادی جهان را زیرورو خواهد کرد. می‌گویند تا سال 2030 میلادی 50 درصد اشتغال در اختیار ربات‌ها خواهد بود. ورود اسنپ و امثال اینها نشانه‌های ورود به عصر دانش است. عصر دانش تمام مشاغل و ساختارهای اقتصادی را دگرگون خواهد کرد. در این عصر چون ذخایر ژنتیکی مهم است، شاهد جابه‌جایی ژئوپلتیک از خاورمیانه به مناطق استوایی خواهیم بود و دیگر خاورمیانه قلب تپنده جهان نخواهد بود.  اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی